Bộ trưởng Tài nguyên và Môi trường báo cáo Báo cáo thẩm tra về kế hoạch sử dụng đất 5 năm giai đoạn 2016-2020.

Đối với phương án điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đối với nhóm đất nông nghiệp, Bộ trưởng Nguyễn Minh Quang cho biết, đến năm 2020 diện tích nhóm đất nông nghiệp là 27.038,09 nghìn ha, tăng 306,33 nghìn ha so với Nghị quyết của Quốc hội, cụ thể từng loại đất trong nhóm đất nông nghiệp.

Theo Nghị quyết của Quốc hội từ năm 2010 đến năm 2020, đất trồng lúa cho phép giảm là 307,75 nghìn ha (đất chuyên trồng lúa nước giảm 75,58 nghìn ha). Như vậy, giai đoạn 2016-2020 đất trồng lúa còn được phép giảm 218,31 nghìn ha (đất chuyên trồng lúa nước được phép giảm 53,47 nghìn ha).

Trên cơ sở xem xét, cân đối kết quả thực hiện và đề xuất nhu cầu của các địa phương để nâng cao hiệu quả kinh tế, đời sống của người nông dân và an ninh lương thực quốc gia. Đồng thời, việc áp dụng các tiến bộ khoa học công nghệ trong nông nghiệp và tăng hệ số sử dụng đất, đến năm 2020, đất trồng lúa cả nước có thể giảm xuống còn 3.760,39 nghìn ha (giảm 270,36 nghìn ha so với năm 2015) điều chỉnh giảm thêm 52,04 nghìn ha so với Nghị quyết của Quốc hội (3.812 nghìn ha); đất chuyên trồng lúa nước là 3.128,96 nghìn ha (giảm 146,42 nghìn ha so với năm 2015), điều chỉnh giảm thêm 92,95 nghìn ha so với Nghị quyết Quốc hội (3.222 nghìn ha).

Việc giảm diện tích đất trồng lúa là để chuyển mục đích cho phát triển hệ thống hạ tầng đồng bộ nhất là giao thông theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XII và để các địa phương chuyển đổi cơ cấu cây trồng trước tác động của biến đổi khí hậu, thiên tai. Theo đó, diện tích giảm tập trung chủ yếu tại các tỉnh như Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Ninh Thuận, Bình Thuận, Bình Dương, Đồng Nai, Tây Ninh, Bến Tre, Bạc Liêu, Cà Mau. Đồng thời, trong 3.760,39 nghìn ha đất trồng lúa, cho phép khoảng 400 nghìn ha được quy hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhưng được bảo vệ, không làm mất các điều kiện phù hợp để khi cần thiết vẫn trồng lúa trở lại nhằm mục tiêu vừa nâng cao hiệu quả sử dụng đất, vừa duy trì quỹ đất trồng lúa.

Theo tính toán, với 3.760,39 nghìn ha đất trồng lúa với hệ số sử dụng đất trồng lúa bình quân là 1,95 lần thì diện tích gieo trồng lúa hàng năm vẫn đạt trên 7 triệu ha và với năng suất bình quân khoảng 60 tạ/ha/năm thì sản lượng lúa đạt 42 triệu tấn/năm, bình quân khoảng 420 kg/người/năm vẫn đảm bảo mục tiêu an ninh lương thực quốc.

Cơ bản thống nhất về Phương án điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất đến năm 2020. Tuy nhiên, về đất trồng lúa, theo Chủ nhiệm Ủy ban kinh tế của Quốc hội Nguyễn Văn Giàu, theo quy hoạch được Quốc hội quyết định đến năm 2020, diện tích đất trồng lúa là 3.812,43 nghìn ha, trong đó, đất chuyên trồng lúa nước từ 2 vụ trở lên là 3.221,91 nghìn ha. Chính phủ đề nghị điều chỉnh đến năm 2020, diện tích đất trồng lúa là 3.760,39 nghìn ha, giảm 52,04 nghìn ha, trong đó, đất chuyên trồng lúa nước giảm 92,95 nghìn ha. Trong số 3.760,39 nghìn ha được giữ lại, có khoảng 400 nghìn ha được quy hoạch chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhưng khi cần thiết có thể quay lại trồng lúa theo Nghị định số 35/2015/NĐ-CP ngày 13-4-2015 về quản lý, sử dụng đất trồng lúa.

Do vậy, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội ý kiến cho rằng, hiện nay, nguồn cung gạo trong nước đang dư thừa, thị trường xuất khẩu gạo bị thu hẹp do một số quốc gia là bạn hàng truyền thống nhập khẩu gạo của Việt Nam dần tự chủ được sản xuất lương thực.

Diện tích đất trồng lúa mà Chính phủ đề nghị chuyển mục đích sử dụng chủ yếu là phục vụ nhu cầu phát triển kết cấu hạ tầng, công nghiệp, đô thị, xây dựng nông thôn mới và chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Về diện tích điều chỉnh giảm 52,04 nghìn ha đất trồng lúa, trong đó đất chuyên trồng lúa nước giảm 92,95 nghìn ha là diện tích đất thường xuyên bị hạn hán, nhiễm mặn, ngập lụt và đất bị thoái hóa sản xuất lúa kém hiệu quả so với các cây trồng khác nhất là chuyển sang nuôi trồng thủy sản, trồng cây lâu năm tại các vùng như sau: Vùng đồng bằng sông Hồng giảm khoảng 19 nghìn ha tập trung tại các tỉnh: Nam Định, Ninh Bình, Vĩnh Phúc, Hưng Yên… Vùng Bắc Trung bộ và duyên hải miền trung giảm khoảng 16 nghìn ha tập trung tại các tỉnh: Thanh Hóa, Ninh Thuận, Bình Thuận... Vùng Đông Nam bộ giảm khoảng 21 nghìn ha tập trung tại các tỉnh: Tây Ninh, Đồng Nai, Bình Dương… Vùng đồng bằng sông Cửu Long giảm khoảng 36 nghìn ha tập trung tại các tỉnh: Bến Tre, Trà Vinh, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang…

Đối với diện tích 400 nghìn ha đất lúa chuyển sang trồng các loại cây hằng năm chủ yếu như sau: ngô khoảng 150 nghìn ha, đậu tương, cây công nghiệp ngắn ngày khoảng 80 nghìn ha, trồng rau, hoa, cây cảnh khoảng 110 nghìn ha và kết hợp nuôi trồng thủy sản khoảng 50 nghìn ha… Diện tích chuyển đổi tại các vùng như sau: Vùng đồng bằng sông Cửu Long khoảng 200 nghìn ha tập trung tại các tỉnh: Tiền Giang, Bến Tre, Trà Vinh, Sóc Trăng, Bạc Liêu, Cà Mau, Kiên Giang… Vùng đồng bằng sông Hồng khoảng 80 nghìn ha tập trung tại các tỉnh: Nam Định, Thái Bình, Hưng Yên, Hà Nội, Ninh Bình… Vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải miền trung khoảng 90 nghìn ha tập trung tại các tỉnh: Thanh Hóa, Nghệ An, Ninh Thuận, Bình Thuận, Khánh Hòa, Phú Yên, Bình Định... Vùng Đông Nam bộ khoảng 30 nghìn ha tập trung tại các tỉnh: Tây Ninh, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu. Phần diện tích chuyển đổi phần lớn là diện tích thường xuyên bị hạn hán, xâm nhập mặn do chịu tác động của của biến đổi khí hậu, không thể tiếp tục trồng lúa hoặc trồng lúa hiệu quả thấp.

Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội ý kiến, với diện tích đất trồng lúa còn lại cùng với áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật thâm canh tăng vụ, nâng cao hệ số sử dụng đất, diện tích gieo trồng lúa dự kiến đạt trên 7 triệu ha, năng suất lúa bình quân hằng năm khoảng 60 tạ/ha, sản lượng đạt khoảng 42 triệu tấn/năm, với sản lượng này sẽ bảo đảm an ninh lương thực hiện tại, ngay cả khi dân số tăng và giữ ổn định ở mức 120 triệu dân trong tương lai.

Như vậy, với những lý do trên, Ủy ban Kinh tế của Quốc hội tán thành với đề xuất của Chính phủ về điều chỉnh diện tích đất trồng lúa và chuyển đổi cơ cấu cây trồng.

Theo http://nhandan.com.vn/