Năm ngoái, nó gây ra 3 vụ việc đều liên quan tới pháp luật, có vụ đã xử, có vụ đang chờ xử. Nó ráo hoảnh, kể với chúng tôi không giấu giếm từ lúc nó bước chân ra đời, gặp những ông anh, bà chị xã hội, đại ca, đại tẩu như thế nào, rồi vì sao nó phải ngồi đây. Chỉ khi nhắc đến người mẹ, giọng nó mới nghẹn lại...

Tam mao từ bé

Tép tên thật là Đỗ Thành Danh, trú tại phường Phú Lương, quận Hà Đông, Hà Nội. Cái tên Tép ra đời sở dĩ cũng từ cái thân hình bé nhỏ của nó. Nhà Tép có hai anh em trai, nó là em. Những ấn tượng về người cha, những hình dung, những kỷ niệm hầu như không có gì vì nó mất cha từ khi Tép học lớp hai ở cái tuổi ăn chưa no lo chưa tới.

Nhà người ta có đầy đủ bố mẹ đôi lúc còn chật vật, đằng này một mình mẹ nó bươn chải nuôi hai anh em ăn học. Mẹ nó cứ vất vả mưu sinh từ sáng đến tối, với công việc bán hàng tạp hóa ở một cổng trường học. Không có thời gian đâu mà để mắt đến con cái, Tép học hành ngày càng sa sút, không có tuần nào là mẹ nó không nhận được thông báo của thầy cô giáo yêu cầu đến trường để có biện pháp giáo dục con, vì không những học kém, Tép còn nghịch ngợm, đánh bạn, trốn học.

Cố mãi đến lớp 5 thì Tép bỏ học. Và từ đó nó chính thức bước chân ra ngoài xã hội, quên rằng mình đã có một gia đình, nó bắt đầu cuộc sống tụ bạ với đám dân giang hồ lưu manh, nay đây mai đó, chúng ở bầy đàn trong những ngôi nhà thuê và làm những việc phi pháp. Ăn ở nhà thì không mất tiền, cũng không mắc nợ, nhưng ăn một bữa ngoài xã hội, khi được một "ông anh" nào đó mời hoặc được một thằng bạn trả tiền, Tép bảo, nó cũng cảm thấy mắc nợ và phải nghĩ cách trả bằng được. Và cách mà Tép trả nợ cho những kẻ lưu manh đó, chính là làm những việc phi pháp do chúng sai khiến, mà nó ngộ nhận khi nghĩ rằng đó là "đạo lý".

Trên bước đường Tam mao, Tép gặp một "người anh em xã hội" tên là Nguyễn Hữu Toản (SN 1997, trú tại Cự Khê, Thanh Oai, Hà Nội). Toản là một kẻ nghiện ngập ma túy nên rất cần tiền để phục vụ cho các cuộc chơi của mình và để chiêu đãi đàn em. Trong đám đệ tử của Toản, thì Tép là một đứa em được Toản yêu chiều hơn cả. Nhưng dù yêu chiều thì trong các phi vụ làm ăn, Toản luôn rủ Tép đi cùng. Tép cũng là "tay đao" của Toản mỗi khi bị "đại ca" điều đi thu nợ.

Làm việc cho Toản một thời gian dài, thế nhưng công xá được trả chỉ là những bữa ăn và cuộc chơi thiếu lành mạnh. Ngày 15/2/2022, Toản đã rủ Tép cùng 3 đối tượng nữa, đi cướp điện thoại. Mục tiêu mà chúng nhắm tới là một cửa hàng điện thoại di động trên đường Mậu Lương, phường Kiến Hưng, quận Hà Đông, thành phố Hà Nội. Sở dĩ Toản chọn địa điểm này là vì trước đây gã đã từng làm nhân viên bán hàng nên thông thuộc mọi quy luật cũng như biết chỗ nào để điện thoại đắt tiền.

Theo kịch bản, Tép đóng giả là khách mua điện thoại. Khi người bán hàng đưa cho điện thoại để kiểm tra thì một đối tượng khác sẽ đứng ngoài cầm gạch ném vào trong quầy, giả vờ đánh nhau. Lợi dụng thời điểm nhốn nháo hỗn loạn đó, Tép cầm điện thoại bỏ chạy và leo lên xe máy mà Toản đang đợi sẵn phía ngoài rồi tẩu thoát. "Chiến lợi phẩm" cả nhóm cướp được là một chiếc điện thoại iPhone XS Max. Chúng bán cái điện thoại này tại một cửa hàng ở xã Quất Động, huyện Thường Tín với giá 8,2 triệu đồng. Sau đó, Toản chia cho 3 đối tượng mỗi người 400.000 đồng, số tiền còn lại, Toản rủ Tép đi Thanh Hóa chơi bời trác táng, Chỉ được 2-3 ngày thì hết sạch và chúng lại rủ nhau về Hà Nội đợi cơ hội làm phi vụ mới.

Ngày 22/9/2022, Đỗ Thành Danh (tức Tép) bị Tòa án nhân dân quận Hà Đông xử 9 tháng tù nhưng cho hưởng án treo vì tội cướp giật tài sản. Ngày 7/10/2022, Danh lại bị bắt về tội bắt giữ người trái pháp luật nhưng được khởi tố cho tại ngoại. Đó là một vụ án thể hiện rất rõ sự ngang tàng, bất cần đời, coi thường pháp luật của Danh cũng như của những kẻ mà Danh nghĩ rằng có món "nợ ân nghĩa" và phải trả. Chúng đã ép hai cô gái lên xe để đưa về quán karaoke làm gái dịch vụ. Đến 27/1/2023, Danh lại gây ra tiếp vụ gây rối trật tự công cộng và bị Công an huyện Thường Tín bắt giữ. Chưa hết, trước đó, vào tháng 6/2022, Danh từng bị Công an huyện Thanh Oai xử phạt hành chính.

Ngộ nhận về "đạo lý" giang hồ

Do một đứa đàn em có mâu thuẫn qua mạng xã hội với một thanh niên khác, Tép nổi máu đại ca, tập hợp đàn em lên đường "lấy số", dù bản thân Tép không hề có mâu thuẫn cũng như chưa từng biết mặt nạn nhân.

Buổi tối một ngày cuối tháng 1/2023, Tép cầm đầu 14 đối tượng, trong đó có rất nhiều đứa đang là học sinh cấp hai. Thậm chí, khi phóng xe rú ga lạng lách, cầm theo hung khí, nhiều đối tượng vẫn còn nguyên khăn quàng đỏ trong túi. Chúng tập trung ở sau cây xăng xã Thắng Lợi, huyện Thường Tín, TP Hà Nội. Trên đường đi ra điểm hẹn thì đối tượng mâu thuẫn chính, là nguyên nhân của cuộc gây rối bị cha mẹ gặp trên đường và bắt về nhà. Lẽ ra, Tép đã phải giải tán đồng bọn ngay lúc đó, ai về nhà nấy, nhưng không, máu đại ca giang hồ trỗi dậy khiến nó tiếp tục lên đường dù không biết mặt người mà nó sẽ ra tay như thế nào.

Tép cùng một đối tượng khác đi ra bờ đê sông Hồng thuộc địa phận xã Lê Lợi, huyện Thường Tín, TP Hà Nội lấy hung khí mà nó đã giấu ở đó từ lúc nào, mang về chia cho cả nhóm. Tinh thần "chiến đấu" mỗi lúc một dâng cao, chúng phóng xe máy di chuyển ra Quốc lộ 1A hướng Hà Nội - Hà Nam để đi tìm đối thủ. Người dân bên đường Quốc lộ 1A hôm ấy hoảng hồn khi thấy một nhóm thanh thiếu niên đi xe máy tốc độ cao, hò hét, rú ga, cầm theo những hung khí gây sát thương, đó là những chiếc gậy sắt có gắn dao nhọn, những con dao tông dài sắc lẹm. Để thị uy, Tép còn chỉ đạo đàn em kéo lê hung khí dưới đường cho tóe lửa.

Khi đi đến phố Nguộn thuộc xã Văn Tự, huyện Thường Tín, TP Hà Nội thì nhóm của Tép gặp một nhóm thanh niên khác nên hò nhau đuổi theo. Đến khi đuổi kịp, Tép trực tiếp dùng hung khí chém nạn nhân xối xả, gây thương tích khắp cơ thể. Sau khi gây án, Tép cùng các đối tượng bỏ chạy và vứt hung khí ở chân đê sông Hồng thuộc địa phận thôn An Cảnh, xã Lê Lợi, huyện Thường Tín.

Thật khó để hình dung một thằng Tép chém người như chém chuối lại ngồi khoanh tay, ngoan ngoãn như một đứa học trò cấp hai. Lúc này, nó không còn vẻ dữ dằn như khi vác dao chém người ta, nó cũng không còn vẻ ngông cuồng hò hét lũ đệ tử nẹt pô, đánh võng trên đường và kéo lê dao kiếm tóe lửa nữa. Nhưng gương mặt nó thì rõ ràng là gương mặt của một kẻ ra đời sớm, đầy nét ranh ma, lưu manh, quỷ quyệt. Nó xưng "con" rất ngọt với chúng tôi và với cả các điều tra viên.

Tép lý giải cho cái hành động không thù oán, không mâu thuẫn nhưng sẵn sàng ra tay với nạn nhân như sau: "Lúc đó con mà bỏ về thì những thằng kia không còn nể con nữa. Mình là anh mà, anh thì phải cư xử ra đàn anh. Lúc đó chúng nó hò reo tinh thần lên rất cao, con mà bảo giải tán thì chúng nó lại cho rằng con hèn nhát".

Khi được hỏi, không biết mặt đối thủ, sao đã ra tay chém nạn nhân dù không chắc đó có phải là người thù oán với nhóm của mình hay không, Tép nói rằng, nó cũng biết có thể nhầm có thể đúng, nhưng đó là cách để "lấy số" cũng như thị uy đàn em. Và quả thực là nó đã chém nhầm nạn nhân.

Không biết mẹ của Tép đã khóc bao nhiêu lần vì đứa con này. Hình như chỉ khi bị bắt vào đây rồi, Tép mới có thời gian nghĩ về người mẹ, chứ khi còn ở ngoài xã hội, những cuộc chơi cứ cuốn nó đi cùng đám bạn hư hỏng. Tép tâm sự rằng, nó đã sai khi ngộ nhận về  "đạo lý" giang hồ. Nó đã tự vả vào mặt mình mỗi đêm và thốt lên "sao mày ngu thế".

Giờ đây, trong bốn bức tường giam, chỉ còn người mẹ là hiện lên rõ rệt nhất trong tâm trí nó. Tép nhờ chúng tôi, hãy nói với người mẹ của nó rằng, sau này khi nó về, mẹ hãy đón nó như một đứa con ruột thịt, mẹ hãy cần nó như lúc còn thơ bé. Còn chúng tôi thì chỉ muốn nói với nó, không có cái thứ đạo lý nào mà lại xui nhau đi làm việc xấu, dẫn nhau vào con đường vi phạm pháp luật.

Và trên đời này, không có đạo lý nào tốt đẹp hơn tình mẫu tử, tình anh em ruột thịt và con người ta phải sống sao cho xứng đáng với những mối tình thiêng liêng ấy. Hy vọng những ngày trong trại tạm giam, nó thực sự hiểu điều đó.

Nguồn: cand.com.vn