Tháng 12-2015, bốn nước thuộc QCG là: Áp-ga-ni-xtan, Pa-ki-xtan, Mỹ và Trung Quốc đã nhất trí phối hợp tìm một giải pháp chính trị cho vấn đề Áp-ga-ni-xtan. Ngay sau đó, các cuộc họp QCG diễn ra dồn dập, lần đầu vào ngày 11-1 và lần gần đây nhất hôm 6-2 vừa qua, nhằm vạch lộ trình đưa Ta-li-ban ngồi vào bàn đàm phán với Chính quyền Ca-bun, tiến tới một thỏa thuận chấm dứt khủng hoảng tại Áp-ga-ni-xtan. Tần suất họp dày đặc của QCG cho thấy tính cấp thiết phải nối lại đàm phán hòa bình và chấm dứt xung đột tại Áp-ga-ni-xtan ngay lập tức. Kể từ cuối năm 2014, khi lực lượng hỗ trợ an ninh quốc tế do Mỹ và NATO đứng đầu kết thúc sứ mệnh chiến đấu tại Áp-ga-ni-xtan, quốc gia Nam Á này đã rơi vào vòng xoáy bạo lực, kéo theo nguy cơ làm gia tăng bất ổn trong khu vực. Theo LHQ, trong năm 2015 có hơn 11 nghìn người thương vong vì bạo lực tại Áp-ga-ni-xtan, trong đó 3.545 người chết, tăng 4% so năm 2014 và là mức cao nhất từ năm 2009. Con số thương vong tại Áp-ga-ni-xtan còn tiếp tục tăng do Ta-li-ban, nhóm chống đối lớn nhất tại Áp-ga-ni-xtan, tăng cường tiến công nhằm các mục tiêu chính phủ và nước ngoài, mở rộng các khu vực chiếm giữ hòng giành lợi thế trong hòa đàm với Chính phủ.

Tháng 10-2015, Tổng thống Mỹ B.Ô-ba-ma buộc phải tuyên bố thay đổi lộ trình rút quân khỏi Áp-ga-ni-xtan, theo đó duy trì toàn bộ 9.800 binh sĩ Mỹ đồn trú tại Áp-ga-ni-xtan đến hết năm 2016, đầu năm 2017 bắt đầu giảm quân số xuống 5.500 người. Nguyên nhân chủ yếu do tình hình an ninh tại Áp-ga-ni-xtan vẫn rất bất ổn, trong khi triển vọng nối lại đàm phán hòa bình tại quốc gia này vẫn mờ mịt. Trước những tổn thất nặng nề lực lượng an ninh Áp-ga-ni-xtan phải gánh chịu những tháng gần đây, Mỹ tuyên bố triển khai hàng trăm binh sĩ tới tỉnh Hen-man, miền nam Áp-ga-ni-xtan, hỗ trợ các lực lượng chính phủ sở tại đối phó Ta-li-ban. Mặc dù Mỹ khẳng định binh sĩ nước này không đóng vai trò trực chiến tại Áp-ga-ni-xtan, song lực lượng đặc nhiệm Mỹ can dự ngày càng nhiều vào các cuộc giao tranh ở Hen-man, do nhiều huyện tại tỉnh này liên tiếp thất thủ hoặc có nguy cơ rơi vào tay quân Ta-li-ban. Theo Roi-tơ, trong năm 2015, Ta-li-ban đã chiếm quyền kiểm soát hoặc tạo được ảnh hưởng tại khoảng 30% diện tích lãnh thổ Áp-ga-ni-xtan.

Vòng đàm phán trực tiếp đầu tiên giữa Chính quyền Ca-bun và Ta-li-ban dự định tổ chức tại thủ đô I-xla-ma-bát của Pa-ki-xtan đầu tháng 7-2015 đã nhanh chóng bị đình hoãn, sau thông báo về cái chết của thủ lĩnh Ta-li-ban M.Ô-ma. Trở ngại đàm phán hòa bình nhân lên gấp bội do nội bộ Ta-li-ban chia rẽ sâu sắc, giữa phe ủng hộ và phe phản đối đàm phán với Chính phủ, cũng như về sự điều hành của tân thủ lĩnh Ta-li-ban M.Man-xua. Phe Ta-li-ban phản đối hòa đàm yêu cầu quân đội nước ngoài phải rút khỏi Áp-ga-ni-xtan, coi đó là điều kiện tiên quyết cho đàm phán. Trong khi đó, Chính quyền Ca-bun nhấn mạnh, điều quan trọng nhất hiện nay là phải chấm dứt bạo lực trước khi thực hiện các biện pháp xây dựng lòng tin khác, đồng thời cảnh báo sẽ đáp trả nếu Ta-li-ban không tham gia tiến trình hòa đàm và vẫn tổ chức tiến công bạo lực.

Ngoài ra, theo các nhà quan sát, những nỗ lực kiến tạo hòa bình cho Áp-ga-ni-xtan sẽ trở thành đơn phương khi Ta-li-ban, một bên trong tiến trình hòa bình ở Áp-ga-ni-xtan, lại không tham gia các cuộc họp QCG. Thực tế, mặc dù chịu không ít sức ép nhưng đến nay Ta-li-ban vẫn chưa tuyên bố có tham gia đối thoại hòa bình với Chính quyền Ca-bun hay không.

Cánh cửa đối thoại tại Áp-ga-ni-xtan đã hé mở. Song, con đường đi tới đàm phán, chấm dứt bạo lực sẽ còn nhiều gian nan.

Nguồn nhandan.com.vn