Sắc lệnh áp dụng hàng loạt các lệnh trừng phạt kinh tế của Nga đối với Thổ Nhĩ Kỳ đã được Tổng thống V.Pu-tin đặt bút ký sau vụAn-ca-ra bắn rơi máy bay Su-24 của Nga trên bầu trời Xy-ri. Đòn trừng phạt này của Nga gây thiệt hại đáng kể cho nền kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó chủ yếu là lĩnh vực du lịch, hàng nông sản và thực phẩm của Thổ Nhĩ Kỳ xuất khẩu sang Nga. Bởi, khách du lịch Nga hằng năm đem lại cho Thổ Nhĩ Kỳ nguồn thu từ 3,5 đến 4 tỷ USD, chiếm 12 đến 18% thu nhập của ngành du lịch “xứ sở thảm bay”. Năm 2014, có khoảng ba triệu du khách Nga đã đến Thổ Nhĩ Kỳ. Các doanh nghiệp Thổ Nhĩ Kỳ xuất khẩu hàng hóa sang Nga cũng chịu thiệt hại không nhỏ khi kim ngạch thương mại giữa hai nước lên tới 30 tỷ USD/năm. Và, tham vọng về mục tiêu đưa kim ngạch thương mại hai chiều lên 100 tỷ USD từ nay đến năm 2030 thông qua Dự án “Dòng chảy Thổ Nhĩ Kỳ”, trong đó Mát-xcơ-va và An-ca-ra hợp tác xây dựng đường ống dẫn khí đốt ngầm dưới đáy Biển Đen, dường như đã “tan thành mây khói”.

Nga đã lên kịch bản sẵn sàng đối phó “mọi mối đe dọa” từ Thổ Nhĩ Kỳ. Với lý do tăng cường an ninh cho lực lượng Nga đang chiến đấu chống tổ chức Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Xy-ri, Mát-xcơ-va quyết định triển khai hệ thống phòng không S-400 áp sát khu vực biên giới Thổ Nhĩ Kỳ. Hệ thống này có khả năng bắn hạ tất cả các mục tiêu đường không, bao gồm cả tên lửa đạn đạo, với tốc độ phóng gấp sáu lần tốc độ âm thanh. Tình báo phương Tây còn tiết lộ, tàu ngầm lớn nhất thế giới mang tên Dmitri Donskoy của Nga đang trên đường tới Địa Trung Hải để triển khai ngoài khơi Xy-ri. Tàu ngầm này trang bị 20 tên lửa đạn đạo liên lục địa Bu-la-va.

Cả Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đã đưa ra bình luận với những ngôn từ gay gắt nhất chung quanh vụ việc gây căng thẳng quan hệ hai nước mới đây. Mát-xcơ-va khẳng định, An-ca-ra đã “đâm sau lưng” và "vượt quá giới hạn có thể chấp nhận được". Trong khi đó, Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ T.Éc-đô-gan cảnh báo, Nga “đừng đùa với lửa”. Thổ Nhĩ Kỳ tuyên bố sẽ không xin lỗi Nga. Quan điểm cứng rắn khiến An-ca-ra chưa nhận được hồi âm cho đề nghị của Tổng thống T.Éc-đô-gan về việc gặp Tổng thống V.Pu-tin bên lề Hội nghị COP-21 diễn ra tại thủ đô Pa-ri (Pháp).

Trong lúc cơn giận dữ từ Nga chưa được xoa dịu, thì bất cứ động thái nào của Thổ Nhĩ Kỳ liên quan cuộc khủng hoảng Xy-ri cũng có thể làm trầm trọng thêm mâu thuẫn. Không phải ngẫu nhiên Nga tung ra những bằng chứng cho thấy có sự liên quan giữa con trai Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ với một thủ lĩnh cấp cao của IS trong hoạt động bán dầu mỏ cho tổ chức khủng bố này. Đây cũng là lý do cho các lệnh trừng phạt của Nga đối với Thổ Nhĩ Kỳ, quốc gia bị Mát-xcơ-va cáo buộc đã trở thành “môi trường thuận lợi” cho khủng bố.

Cuộc đối đầu giữa Thổ Nhĩ Kỳ - đất nước nghèo năng lượng, với Nga - quốc gia đáp ứng đáng kể nguồn cung khí đốt cho An-ca-ra, đang gây tổn hại nghiêm trọng quan hệ giao thương hai nước. Có nhà phân tích bày tỏ lo ngại rằng, Thổ Nhĩ Kỳ đang chứng kiến sự leo thang căng thẳng trong quan hệ với Nga như dưới thời đế chế Ốt-tô-man. Trong khi mối quan hệ mà hai bên có được ngày hôm nay không phải dễ dàng. Việc Nga và Thổ Nhĩ Kỳ tiếp tục khẩu chiến kèm theo những hành động trả đũa lẫn nhau không những gây thiệt hại cho nền kinh tế của hai nước mà còn tác động tình hình khu vực.

Hơn bao giờ hết, cuộc khủng hoảng Xy-ri cũng như cuộc chiến chống IS đang cần sự hợp tác giữa các bên. Cộng đồng quốc tế hy vọng “đốm lửa nhỏ” đang nhen nhóm gây căng thẳng trong quan hệ Nga - Thổ Nhĩ Kỳ sẽ được dập tắt trước khi bị thổi bùng thành đám cháy lớn ở Trung Đông, khu vực vốn tiềm ẩn quá nhiều bất ổn.

Nguồn nhandan.com.vn