Hội nghị hẹp nói trên đã quy tụ lãnh đạo 10 quốc gia: Áo, Bun-ga-ri, Crô-a-ti-a, Đức, Hy Lạp, Hung-ga-ri, Ru-ma-ni, Ma-xê-đô-ni-a, Xéc-bi-a, Xlô-vê-ni-a, là các nước nằm trên tuyến đường Ban-căng từ Thổ Nhĩ Kỳ đến biên giới Hung-ga-ri và Xlô-va-ni-a. Các đại biểu dự hội nghị cho rằng, Hy Lạp là cửa ngõ vào châu Âu qua biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ. Vì vậy, Hy Lạp vừa là nguyên nhân, vừa là giải pháp đối với làn sóng người xin tị nạn tràn vào châu Âu đến từ Xy-ri, I-rắc, cũng như từ Áp-ga-ni-xtan. Theo số liệu của Liên hợp quốc, trong tổng số 643.000 người nhập cư trái phép vào EU kể từ đầu năm, 502.000 người qua các hòn đảo của Hy Lạp và phần lớn muốn tới Đức hoặc Thụy Điển. Vì vậy, các quốc gia tham dự hội nghị nói trên đã một lần nữa kêu gọi Hy Lạp nối lại việc kiểm soát biên giới với Ma-xê-đô-ni-a nhằm đóng con đường từ khu vực Ban-căng tới Đức.

Theo kế hoạch 17 điểm được các nhà lãnh đạo mười nước nói trên thông qua, các nước nằm dọc tuyến di cư sẽ trao đổi thường xuyên thông tin và phối hợp cung cấp nơi trú chân tạm, thức ăn, hỗ trợ y tế, nước uống. Chủ tịch Ủy ban châu Âu (EC) G.Giăng-cơ cho biết, EU sẽ bảo đảm tiếp nhận 100.000 người di cư tại các trạm trú chân dọc tuyến đường Ban-căng bắt đầu từ Hy Lạp. Đồng thời, EU sẽ khẩn cấp siết chặt kiểm soát biên giới với các nước ngoài liên minh, trong đó có Thổ Nhĩ Kỳ. Ngân hàng Đầu tư châu Âu (EIB), Ngân hàng Tái thiết và Phát triển châu Âu (EBRD) và Ngân hàng Phát triển Hội đồng châu Âu (CEB) sẵn sàng tài trợ cho việc giải quyết khủng hoảng di cư.

Có thể nói, sau nhiều tranh cãi, cuối cùng các nước EU đã thống nhất được giải pháp lớn cho vấn đề nhập cư. Tuy nhiên, theo giới quan sát, đây mới chỉ là một giải pháp mang tính cục bộ, trước mắt cho vấn đề nhập cư và chặng đường phía trước còn không ít chông gai. Trước mắt, việc triển khai thực hiện các thỏa thuận nói trên không hề đơn giản trong bối cảnh lợi ích của các quốc gia điểm đến (Đức, Áo, Thụy Điển) và các quốc gia trung chuyển là rất khác nhau. Trong khi Thủ tướng Đức A.Méc-ken nhấn mạnh mục đích là các nước EU đồng thuận về việc xóa bỏ "con đường Ban-căng" và phân chia trách nhiệm tốt hơn dọc tuyến đường Ban-căng, thì Thủ tướng Crô-a-ti-a D.Mi-la-nô-vích nhấn mạnh nước này không chấp nhận trở thành vùng đệm. Hy Lạp cũng khẳng định không có khả năng trở thành trung tâm lưu giữ người tị nạn Xy-ri.

Bên cạnh đó, thỏa thuận nêu trên cũng chưa thể giúp EU giải quyết một loạt khó khăn kinh tế, xã hội và các thách thức an ninh khi phải tiếp nhận số người di cư và tị nạn đã lên tới hàng triệu người. Trong khi đó, gánh nặng nhập cư đang đè nặng lên các quốc gia trong khu vực. Theo thống kê, Đức đã phải dành 6 tỷ ơ-rô để giải quyết cuộc khủng hoảng người tị nạn trong năm nay và Hãng xếp hạng tín dụng Standard & Poor's (S&P) ước tính khoản chi ngân sách mà quốc gia này phải bỏ ra để giải quyết vấn đề trên trong hai năm tới sẽ lần lượt lên đến 10 tỷ ơ-rô và 12 tỷ ơ-rô. Pháp cũng phải chi tiêu một khoản bổ sung 300 triệu ơ-rô cho người tị nạn. S&P cho rằng, những khoản chi ngân sách lớn đột xuất như trên có thể ảnh hưởng quá trình tái cơ cấu kinh tế và ngân sách hoặc mức xếp hạng tín nhiệm của một số nước EU. Làn sóng nhập cư cũng đang bào mòn phúc lợi xã hội của EU cũng như tạo nên các nguy cơ an ninh lớn với châu Âu trong bối cảnh các phần tử khủng bố đang trà trộn theo dòng người nhập cư tràn vào châu Âu và trở thành “bom nổ chậm” tại đây. Báo cáo của Cục Cảnh sát hình sự LB Đức vừa cho biết, trong ba quý đầu năm 2015, số vụ tiến công vào các cơ sở dành cho người tị nạn lên tới 505 vụ, trong đó 461 vụ được xem là hành động tội phạm mang động cơ chính trị cực đoan.

Những khó khăn, thách thức nêu trên cho thấy, ngay cả khi EU triển khai có hiệu quả thỏa thuận 17 điểm tại hội nghị vừa qua, thì vấn đề người nhập cư sẽ tiếp tục là một bài toán hóc búa với các nhà lãnh đạo châu Âu trong những năm tới. Trong đó, hai vấn đề cơ bản và gai góc nhất với “lục địa già” là việc tìm tiếng nói chung trong đại gia đình EU và ngăn chặn nguồn cung người tị nạn tiếp tục gia tăng từ các nước láng giềng. Để giải quyết tận gốc hai vấn đề nói trên, EU không chỉ cần sự đồng thuận của tất cả các nước thành viên, mà còn phải có sự “đồng tâm hiệp lực” của các quốc gia ngoài khối này.

Nguồn nhandan.com.vn