Điều kiện tác nghiệp cao cấp

Ảnh: Trần Hải.

Lực lượng phóng viên tại Trung tâm Báo chí, Trung tâm Hội nghị quốc gia, khá hùng hậu, đa dạng, nhưng chủ yếu là phóng viên đã cứng tuổi. Phải là đảng viên chính thức mới được cấp thẻ phóng viên tại sự kiện này, trừ phóng viên nước ngoài. Lực lượng phóng viên gồm nhiều “binh chủng” khác nhau như báo hình, báo in, báo nói, báo điện tử, báo Trung ương, báo địa phương, báo đa phương tiện… nhưng họ đều có một điểm chung là sở hữu kinh nghiệm nhất định trong tuyên truyền về sự kiện chính trị và các hoạt động của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Không gian làm việc của báo chí tại Trung tâm Báo chí khiến giới phóng viên hài lòng. Cả một khu vực rộng lớn ở tầng ba, sảnh trái (nhìn từ trong ra) của Trung tâm Hội nghị quốc gia được dành cho báo chí. Chỉ riêng khu vực dành cho hoạt động họp báo chung và phóng viên trong nước đã rộng cả nghìn m2, chưa tính phòng dành cho phóng viên quốc tế, khu vực dành cho truyền hình và các phòng điều hành.

Những ngày đầu, nhiều phóng viên mang máy tính xách tay theo, nhưng sau đó, họ chủ yếu sử dụng hệ thống máy tính do Đại hội bố trí. Các phóng viên Ban Xây dựng Đảng, báo Nhân Dân được đông đảo anh em đồng nghiệp bắt tay chào hỏi và sẵn sàng chia sẻ thông tin.

Mặc dù không được sử dụng điện thoại di động, nhưng phóng viên có thể sử dụng bốn máy điện thoại để bàn miễn phí, photocopy, in ấn tại chỗ. Nếu có yêu cầu gì, bộ phận phục vụ báo chí đáp ứng ngay. Công tác hậu cần cũng hỗ trợ những phóng viên ba bữa ăn. Trước tám giờ sáng có phở, bữa trưa thường là buffet với nhiều món ngon. Ai có nhu cầu ăn tối chỉ việc đăng ký với quầy phục vụ báo chí. Anh em nói đùa: Đại hội cứ kéo dài nữa thì thích nhỉ.

Vất vả biết ngỏ cùng ai

“Miếng ngon nhớ lâu, đòn đau nhớ mãi”, sướng lắm nhưng khổ cũng nhiều. Đơn giản như việc đi lại. Mấy ngày diễn ra Đại hội, trời lạnh dưới 7-8 độ, mưa rả rích và tắc đường triền miên. Phóng viên đi xe ô-tô công chịu cảnh tắc đường đã đành, nhưng hàng trăm phóng viên vẫn phải đi xe máy, lỉnh kỉnh đủ thứ máy tính, máy ảnh. Người ướt và lạnh thì cắn răng chịu, chỉ sợ nước mưa làm hỏng máy. Và dù ướt lướt thướt, vẫn phải tuân thủ quy trình bảo vệ an ninh: trình thẻ ở lối vào; cất xe; đi gửi điện thoại ở sảnh trước Trung tâm Hội nghị quốc gia; qua cửa kiểm tra an ninh Trung tâm Báo chí; soi thẻ phóng viên. Khi đi ra, cũng phải thực hiện ngần ấy bước nhưng theo quy trình ngược lại.

Phỏng vấn đại biểu dự Đại hội có lẽ là khâu gian nan nhất. Các khách sạn có đại biểu ở đều được canh gác cẩn mật. Đại biểu hầu như không ra khỏi khách sạn và hạn chế tối đa các hoạt động tiếp xúc. Nhiều đoàn đại biểu nói không với báo chí. Chỉ một số rất hạn chế phóng viên được cấp thẻ sự kiện theo ngày được vào hoạt động tại Hội trường và sảnh chính, chủ yếu là các phóng viên truyền hình và phóng viên ảnh.

Đã thế, nhiều tòa báo yêu cầu phóng viên không phỏng vấn hai người cùng tỉnh, không trùng vấn đề, không phỏng vấn người đã có tham luận, không phải ai cũng phỏng vấn ... nên khe cửa tìm kiếm thông tin rất hẹp. Cánh phóng viên phải vận dụng hết các mối quan hệ, tìm nhiều kênh để gặp gỡ đại biểu. Ngày khai mạc Đại hội và ngày tiếp theo, có một số đại biểu chủ động gặp gỡ báo chí và sẵn sàng trả lời phỏng vấn. Nhưng từ ngày thứ ba trở đi, hầu như không có đại biểu qua khu vực báo chí. Mỗi khi có một đại biểu xuất hiện tại khu vực báo chí, hàng trăm phóng viên lập tức vây kín. Đại biểu chỉ trả lời được dăm ba câu là hết giờ giải lao. Chỉ những phóng viên nhanh tay ghi âm, chụp hình và … to khỏe mới có được thông tin, còn lại thì câu được câu chăng. Ở nhà, các tòa soạn đốc phải có bài phỏng vấn, thế là các phóng viên phải vận dụng đủ mọi kỹ năng giao tiếp để nặn ra bài viết.

Ấn tượng phóng viên quốc tế

Tôi ấn tượng nhất với nhà báo Vũ Hoàng Lân, truyền hình Phố BolsaTV từ Hoa Kỳ. Ông Lân để đầu trọc, gân guốc, đeo kính cận như hoạ sĩ, làm việc luôn tay luôn chân. Ông vừa là giám đốc kiêm phóng viên, biên tập viên, kỹ thuật viên, vừa quay phim, viết lời bình, đăng tải hằng ngày các phóng sự lên trang YouTube và các trang của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài. Trời mùa đông, nhưng Vũ Hoàng Lân ăn mặc kiểu mùa thu, vì phải vác máy quay chạy tới, chạy lui. Xem những phóng sự của ông trên YouTube, càng thêm khâm phục khả năng làm việc của phóng viên này.

Được biết, ông Lân tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh và sang Mỹ năm 1991. Chắc chắn, khoảng thời gian ngắn ngủi tại Trung tâm Hội nghị quốc gia sẽ khó quên với một phóng viên hải ngoại như ông Lân, bởi đây là lần đầu tiên có cơ quan báo chí của cộng đồng người Việt Nam ở nước ngoài tham gia Đại hội Đảng.

Tôi cũng có một cuộc trao đổi khá thú vị với một nữ phóng viên cao tuổi người Pháp, bà Dominique Vidal, phóng viên của tờ Nhân đạo (L’Humanité). Bà đã tới Việt Nam nhiều lần, từng đến thăm tòa soạn báo Nhân Dân ở 71 Hàng Trống và chuyện trò với nhiều nhà báo Việt Nam tại các hội báo L’Humanité. Trong cuộc trò chuyện thân tình đồng chí, đồng nghiệp, bà tỏ ra lo lắng là làm sao cho người dân Pháp hiểu được cách thức lựa chọn nhân sự và quy trình bầu cử tại Đại hội Đảng “đặc thù theo kiểu Việt Nam”. Để diễn giải những điều đó qua ngôn ngữ báo chí quả thật không dễ dàng chút nào. Bởi ngay cả người Việt Nam chúng ta không phải ai cũng hiểu được cách thức và các quy trình đề cử, ứng cử, rút khỏi danh sách đề cử, xin không ứng cử...

Để đến đưa tin Đại hội, bà Dominique Vidal bay suốt đêm, đến Hà Nội là 6 giờ 30 phút sáng ngày 21-1-2016. Nhân viên ngoại giao mời bà về khách sạn nghỉ ngơi, nhưng bà đề nghị đến thẳng Trung tâm Hội nghị quốc gia để kịp phiên khai mạc Đại hội. Bà Vidal đã làm việc với một tinh thần rất cộng sản, cập nhật mọi thông tin về Đại hội trên nhiều tờ báo của Pháp.

Những ngày diễn ra Đại hội Đảng, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam, Tổng Biên tập báo Nhân Dân Thuận Hữu, Phó Ban Tuyên giáo Trung ương, Giám đốc Trung tâm Báo chí Nguyễn Thế Kỷ và nhiều đồng chí lãnh đạo các cơ quan thông tin, truyền thông thường xuyên thăm hỏi, động viên đội ngũ phóng viên. Sáng ngày 28-1, khi Đại hội vừa kết thúc, đồng chí Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã dành cho báo chí những lời ngợi khen và đánh giá cao vai trò của báo chí trong cuộc họp báo quốc tế. Những người “vừa quan sát, vừa viết, vừa nghe, vừa suy nghĩ” đã góp phần không nhỏ vào thành công của Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII.

Nguồn nhandan.com.vn