Công nhân điện lực Võ Nhai (Thái Nguyên) thi công đưa điện đến bản vùng cao.

Nỗ lực phát triển kinh tế

Dù có trợ thủ là anh bạn “tay cơ” lái xe đường rừng, nhưng chúng tôi vẫn phải lên xuống, ủn đẩy nhiều lần xe mới qua được những hòn đá cuội, đá hộc nằm dưới suối, leo qua những con dốc dựng đứng nhấp nhô đá để vào xóm. Anh Triệu Đức Thành (sinh năm 1992), Trưởng xóm kiêm Bí thư Đoàn Thanh niên xóm Khe Rạc cho biết: Những năm gần đây, nhờ có sự hỗ trợ, quan tâm của Nhà nước, cho nên người dân được thụ hưởng nhiều chính sách phát triển kinh tế, xóa đói, giảm nghèo như cho hộ nghèo vay vốn, Chương trình 135... Nhân dân trong xóm cũng tự mình vươn lên phát triển kinh tế, áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất, từng bước cải thiện đời sống.

Bà con bắt đầu biết đưa giống lúa mới về trồng, cùng nhau đóng góp ngày công tập trung nạo vét, đào đắp kênh mương dẫn nước từ đập về đồng để phát triển sản xuất. Các giống lúa như lai 2 dòng, lai 3 dòng được người dân mạnh dạn đưa vào gieo cấy, nhờ vậy mà năng suất lúa đạt 1,5 tạ/sào, tăng 30 kg/sào so với các giống lúa cũ. Đối với những chân ruộng thiếu nước cấy, người dân chuyển sang trồng các loại cây màu khác như sắn, ngô..., việc đưa cây ngô lai 9999, NK 4300 vào trồng đã giúp tăng năng suất lên 1,4 tạ/sào, tăng gấp hai lần so với trước đây. Đặc biệt, từ năm 2010, cây sắn bắt đầu bén rễ nơi đây. Từ một vài hộ trồng đến nay đã có hơn 20 hộ trồng với tổng diện tích gần 40 ha, với giá bán trung bình 15.000 đồng/kg, sản lượng mỗi năm ước đạt khoảng 25 - 30 tấn, thu về hàng trăm triệu đồng. Tận dụng lợi thế đồi rừng, cho nên phong trào trồng rừng tại xóm cũng phát triển mạnh. Hiện xóm có khoảng hơn 20 ha rừng trồng, chủ yếu là các loại cây như keo, quế... Cây chè, tuy diện tích không nhiều (khoảng 8 ha), nhưng cho người dân thu nhập đều, hầu hết các hộ làm chè đều mua sắm được máy tôn quay chè. Bên cạnh phát triển trồng trọt, việc chăn nuôi gia súc, gia cầm ở Khe Rạc cũng có nhiều đổi mới, bà con không chăn thả rông như trước nữa mà đã biết nuôi nhốt và làm chuồng riêng cho từng con vật. Mỗi nhà đều có từ năm đến 10 con lợn, trâu, bò, gà... Nhờ vậy, đời sống người dân có phần cải thiện hơn trước. Song không có điện, đường đi khó khăn vẫn là hai yếu tố chính cản trở sự phát triển của xóm.

Điện sáng, no ấm tìm về

Xóm Khe Rạc có 55 hộ với 240 nhân khẩu, 100% số hộ là người dân tộc Dao. Địa hình đồi núi phức tạp, giao thông khó khăn cho nên mặc dù cách trạm điện, trung tâm xã chỉ hơn 3 km, nhưng đến nay xóm vẫn không có điện. Người dân nơi đây vốn cần cù, nỗ lực sản xuất, phát triển kinh tế, nhưng thiếu điện, mọi hoạt động đều bị ngưng trệ. Không có điện bà con không có thông tin để kết nối với thế giới bên ngoài, không tiếp cận được với máy móc, khoa học - kỹ thuật trong sản xuất, chăn nuôi, việc học hành của con em trong bản cũng hạn chế hơn. Cơn “khát điện” chưa bao giờ thỏa với người dân Khe Rạc khi ngày ngày họ vẫn phải sống trong cảnh tối tăm, mù mịt. Để có điện, nhiều hộ dân có điều kiện dùng tua-bin, tận dụng nguồn nước suối để làm máy phát điện. Các hộ khó khăn hơn dùng nến, thắp đèn dầu…

Trước thực trạng này, tháng 5-2014, xóm tổ chức nhiều cuộc họp dân để bàn việc kéo điện. Theo đó, đường điện được kéo từ trạm biến áp Na Giang với công suất 220 kVA. Mỗi hộ dân đóng góp từ bốn đến chín triệu đồng tùy thuộc vào chiều dài từ trạm điện về tới hộ gia đình mình. Mỗi hộ lắp một công-tơ và cả xóm có một công-tơ tổng. Trưởng xóm là người chịu trách nhiệm, xem số điện cho từng hộ và thanh toán tiền điện theo công-tơ tổng. Địa hình vào xóm phức tạp, nhưng người dân vẫn hăng hái, đoàn kết, phân chia đầu việc để làm, người căng dây, người chôn cột... sau bốn ngày lắp đặt, ánh điện đã sáng rực trên các căn nhà, cuộc sống mới ở Khe Rạc được bắt đầu.

Bên chén trà sánh vàng, thơm đượm, anh Triệu Tiến Thọ không giấu nổi niềm vui: Nhà tôi gần trạm nên tổng kinh phí kéo điện hết 4 triệu đồng. Số tiền ấy đối với gia đình mình là rất lớn, nhưng không thể chịu cảnh tối tăm mãi được. Từ khi có điện, đời sống của gia đình thay đổi nhiều lắm, mua sắm được các vật dụng sinh hoạt, máy móc để phục vụ, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh... Với bảy sào chè, thu hái từ sáu đến bảy lứa/năm, hơn ba sào ruộng, gần ba ha rừng, chăn nuôi thêm lợn, gà... mỗi năm gia đình anh thu nhập từ 70 đến 80 triệu đồng, trở thành một trong những hộ thoát nghèo của xóm.

Nhờ sự nỗ lực, người dân nơi đây đã mang về “luồng gió mới” cho quê mình. Có ánh sáng điện, cuộc sống bớt nhọc nhằn hơn. Nhiều gia đình mua sắm được thiết bị, máy móc phục vụ cho cuộc sống, nâng cao năng suất lao động. Tỷ lệ hộ nghèo giảm từ 64% năm 2010 xuống còn 39% năm 2015, số hộ khá tăng lên, không còn hộ đói... Phong trào văn hóa, thể thao của xóm ngày càng được người dân chú trọng tham gia. 100% số con em trong độ tuổi đi học đều được đến trường. Trong những năm gần đây, số con em theo học chuyên nghiệp ngày càng nhiều ở các lĩnh vực như y tế, hành chính, giáo dục... Các hộ dân đang tích cực đóng góp kinh phí để xây nhà văn hóa, dự kiến sẽ hoàn thành trong năm nay.

Mặc dù có nhiều cố gắng nhưng vẫn còn gần một phần hai số hộ chưa có điện do vị trí ở xa trung tâm xóm, kinh tế khó khăn, đường vào gập ghềnh, khó đi…, đây là những điều khiến ban lãnh đạo xóm còn trăn trở. Chuyện tự kéo điện của xóm người Dao ở bản Khe Rạc thể hiện sự đoàn kết, phát huy nội lực trong dân mà không phải xóm, bản vùng cao nào cũng làm được. Để khắc phục những khó khăn trên, vẫn rất cần sự vào cuộc của các cơ quan, ban, ngành liên quan, đó cũng là mong mỏi của Chủ tịch UBND xã Vũ Chấn Triệu Tiến Hiện cùng người dân bản Khe Rạc.

Nguồn nhandan.com.vn