TS Nguyễn Huy Quang – Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế.

Xung quanh vấn đề nóng được dư luận xã hội, đặc biệt là sự kêu gọi cần phải bảo vệ bác sĩ Lương của những người làm trong ngành y tế, phóng viên Báo Nhân Dân điện tử đã có cuộc trao đổi với TS Nguyễn Huy Quang – Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế.

- Thưa TS Nguyễn Huy Quang, với tư cách là Vụ trưởng Vụ Pháp chế, cơ quan tham mưu cho lãnh đạo Bộ về vấn đề pháp luật, xin ông chia sẻ ý kiến về vụ việc cơ quan điều tra công an tỉnh Hòa Bình khởi tố vụ án và khởi tố bị can liên quan tới sự cố y khoa chạy thận gây tám người tử vong tại Hòa Bình.

- Sự việc đau lòng xảy ra ở Hòa Bình với tám bệnh nhân tử vong là sự cố y khoa nghiêm trọng và đáng tiếc trong ngành y, ảnh hưởng tới uy tín ngành y trong cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh. Đồng thời, làm cho người dân phần nào hoang mang về chất lượng và quy trình chạy thận nhân tạo.

Ngay sau khi vụ việc xảy ra, Bộ trưởng Bộ Y tế đã đề nghị các cơ quan chức năng trong đó có Bộ Công an, các cơ quan chuyên môn như Sở Y tế, Bệnh viện đa khoa tỉnh, các chuyên gia về thận, hồi sức cấp cứu và các cán bộ của Bộ Y tế tham gia, xem xét cùng cơ quan công an điều tra nguyên nhân, làm rõ sự việc sai phạm, trên nguyên tắc sai đến đâu xử lý đến đấy, rút kinh nghiệm chung cho ngành y tế, hạn chế tối đa rủi ro cho người bệnh trong thời gian tới.

Một ngày sau sự cố, ngày 30-5, cơ quan công an đã khởi tố vụ án. Ngày 22-6, cơ quan điều tra khởi tố bị can bắt tạm giam ba bị can. Bị can Bùi Mạnh Quốc bị khởi tố với tội danh cố ý làm chết người do vi phạm các quy tắc trong nghề nghiệp. Bị can Trần Văn Sơn không giám sát quá trình bảo dưỡng, thay thế vật tư, khi nhận bàn giao không lập biên bản nghiệm thu và bị khởi tố tội danh thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng.

Bị can Hoàng Công Lương bị khởi tố với tội danh vi phạm quy định về khám, chữa bệnh; sản xuất pha chế thuốc, bán thuốc và các dịch vụ y tế khác. Bác sĩ Lương khi chưa nhận bàn giao sửa chữa vẫn ra y lệnh cho việc chạy thận sau khi điều dưỡng viên báo cáo đã hoàn thành thao tác chạy thử máy, xả khí, chuẩn bị dịch, kim truyền thuốc.

Tôi cho rằng, sự vào cuộc tích cực của cơ quan điều tra tỉnh Hòa Bình và sự hỗ trợ của Bộ Công an với vụ việc này là kịp thời và xác đáng. Điều đó chứng tỏ các hành vi vi phạm pháp luật khi được xác định đều phải đưa ra truy cứu trách nhiệm hình sự, sớm làm sáng tỏ nguyên nhân và trách nhiệm liên đới của các bên liên quan trong vụ việc này.

- Xin ông có thể phân tích rõ hơn về trách nhiệm của bác sĩ Hoàng Công Lương trong vụ việc này, khi thực hiện y lệnh mà chưa có văn bản nghiệm thu đối với các máy chạy thận nhân tạo?

- Cơ quan công an khởi tố bị can với bác sĩ Hoàng Công Lương tại Điều 242, Bộ luật Hình sự về tội vi phạm quy định về khám, chữa bệnh, sản xuất pha chế thuốc, cấp phát thuốc, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác, là tác nhân gây ra hậu quả làm cho tám bệnh nhân tử vong.

Theo điều 242 của Bộ luật Hình sự, để biết tội danh của bác sĩ Hoàng Công Lương có đúng hay không thì xem xét bốn dấu hiệu sau của tội phạm hình sự: Chủ thể, khách thể, khách quan, chủ quan mới biết bác sĩ có phạm tội không.

Thứ nhất, về chủ thể, bác sĩ Lương là bác sĩ trực tiếp ra y lệnh để thực hiện chạy thận cho người bệnh thì bác sĩ Lương chính là chủ thể của tội phạm này.

Thứ hai, về khách thể của tội danh này nó liên quan đến xâm phạm trật tự quản lý nhà nước về khám, chữa bệnh.

Thứ ba, liên quan đến yếu tố khách quan, xác định xem không thực hiện hay thực hiện không đúng về quản lý khám, chữa bệnh. Trong trường hợp này, bác sĩ Lương chưa có biên bản nghiệm thu, bàn giao và thanh lý hợp đồng đã cho y lệnh. Như vậy, quy trình chuyên môn là đúng, nhưng thủ tục hành chính chưa chuẩn, gây ra hậu quả nghiêm trọng làm tám người tử vong. Bác sĩ Lương không vi phạm quy trình chuyên môn, không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới việc chết người. Vì thế, đây là yếu tố cần xem xét để có ý kiến với cơ quan điều tra trong quá trình thực hiện.

Thứ tư, về chủ quan, đây là tội vô ý, không phải tội cố ý.

Trên cơ sở phân tích yếu tố cấu thành tội phạm như vậy thì cơ quan công an điều tra khởi tố bị can Hoàng Công Lương vì vi phạm quy định khám, chữa bệnh.

- Dư luận đang rất quan tâm và muốn bảo vệ bác sĩ Hoàng Công Lương và mong muốn Bộ Y tế đứng ra bảo vệ nhân viên trong ngành. Quan điểm của Bộ trước sự việc này thế nào, thưa ông?

- Chúng tôi có theo dõi thông tin trên báo chí và mạng xã hội, cũng nhận được kiến nghị từ nhiều bác sĩ, hội nghề nghiệp về việc cần phải lên tiếng bảo vệ bác sĩ Lương. Có nhiều ý kiến cho rằng, việc tạm giam bác sĩ Lương chưa có cơ sở pháp lý và đề xuất nên cho bác sĩ Lương tại ngoại để phục vụ công tác điều tra.

Quan điểm của chúng tôi, trước hết là tôn trọng cơ quan điều tra vì đây là giai đoạn mới chỉ khởi tố bị can, chưa có kết luận cơ quan điều tra gửi sang Viện kiểm sát nên chưa biết bị can này có vi phạm thật không, xử lý đề xuất của cơ quan điều tra như thế nào?

Theo quy định của Bộ luật tố tụng hình sự, cơ quan công an điều tra Hòa Bình áp dụng biện pháp ngăn chặn, tạm giam để phục vụ công tác điều tra là đúng thẩm quyền, trình tự thủ tục và quy định của pháp luật liên quan đến tội danh đặc biệt nghiêm trọng và rất nghiêm trọng.

Tuy nhiên, trong sự cố chạy thận vừa qua, bác sĩ Hoàng công Lương chỉ ra y lệnh chạy thận. Bác sĩ Lương thực hiện nhiệm vụ cuối cùng khi được bàn giao nhưng lại chưa có ký nghiệm thu bằng văn bản việc hoàn thành sửa chữa, khử trùng hệ thống nước RO. Bác sĩ không thể biết nước có bảo đảm hay không vì đó là nhiệm vụ của bị can Quốc và Sơn và cán bộ điều dưỡng.

Theo tôi, bị can Hoàng Công Lương là bác sĩ trẻ, có trình độ chuyên môn, phạm tội mang tính chất vô ý, chưa có tiền án, tiền sự cũng không có dấu hiệu của tội phạm liên quan tới hành vi đê hèn, dã man cần phải áp dụng hành vi ngăn chặn.

Do đó, Bộ Y tế đề nghị cơ quan điều tra trong quá trình điều tra xem xét các yếu tố khách quan như bác sĩ Lương vi phạm về thủ tục hành chính, các vi phạm không phải là nguyên nhân trực tiếp dẫn tới chết người, để từ đó có những kết luận, xác định đúng người, đúng tội và đúng pháp luật. Đồng thời, Bộ Y tế cũng đề nghị cơ quan tạm giam có thể xem xét, cân nhắc, trong trường hợp của bác sĩ Lương không phải là trường hợp nguy hiểm, có hồ sơ lý lịch rõ ràng, nhân thân tốt, có công lao trong khám chữa bệnh, trong hồi sức tích cực cho bệnh nhân bị ngộ độc ngày hôm đó, có thể cho tại ngoại, không đi khỏi nơi cư trú để phục vụ công tác điều tra.

- Xin cảm ơn ông!