Tân Hoa Xã ngày 3/4 đưa tin, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình và Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có cuộc điện đàm trực tiếp hôm 2/4 (giờ địa phương) với những trao đổi "thẳng thắn và sâu sắc" về mối quan hệ song phương cũng như các mối quan tâm chung. Trong cuộc điện đàm, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình đã nhấn mạnh rằng cuộc gặp thượng đỉnh với Tổng thống Mỹ ở San Francisco hồi tháng 11/2023 đã mở ra "tầm nhìn hướng tới tương lai". Theo đó, mối quan hệ song phương đang bắt đầu ổn định và điều này được cộng đồng quốc tế hoan nghênh. Tuy nhiên, ông Tập Cận Bình cũng chỉ ra những "yếu tố tiêu cực" đang tăng lên trong quan hệ song phương, đòi hỏi sự quan tâm từ cả hai phía. Từ đó, Chủ tịch Trung Quốc cho rằng, vấn đề nhận thức chiến lược luôn là nền tảng trong quan hệ Mỹ - Trung. Hai nước lớn như Trung Quốc và Mỹ "không nên cắt đứt quan hệ, quay lưng lại với nhau, càng không nên rơi vào xung đột, đối đầu".

Nhà lãnh đạo Trung Quốc khẳng định hai nước cần tôn trọng nhau, cùng tồn tại hòa bình và hợp tác cùng có lợi. Mối quan hệ nên tiếp tục tiến về phía trước một cách ổn định, lành mạnh và bền vững. Chủ tịch Tập Cận Bình đồng thời đề cập đến 3 nguyên tắc bao trùm sẽ định hướng quan hệ Mỹ - Trung Quốc trong năm 2024, đó là coi trọng hòa bình, ưu tiên ổn định và đảm bảo uy tín. Để đạt được điều này, hai nước cần tăng cường đối thoại trên tinh thần tôn trọng lẫn nhau, quản lý những khác biệt một cách thận trọng, thúc đẩy hợp tác trên tinh thần cùng có lợi và tăng cường phối hợp trong các vấn đề quốc tế một cách có trách nhiệm.

Trong khi đó, thông cáo do Nhà Trắng đăng tải cùng ngày cho biết, hai nhà lãnh đạo đã có cuộc điện đàm "thẳng thắn và mang tính xây dựng" về một loạt vấn đề song phương, khu vực và toàn cầu, bao gồm hợp tác chống ma túy, nối lại liên lạc quân sự, giải quyết các rủi ro liên quan đến trí tuệ nhân tạo (AI), biến đổi khí hậu và giao lưu nhân dân. Theo đó, hai nhà lãnh đạo hoan nghênh những nỗ lực liên tục nhằm duy trì các kênh liên lạc cởi mở và quản lý mối quan hệ một cách có trách nhiệm thông qua ngoại giao cấp cao và tham vấn cấp chuyên viên. Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng lưu ý rằng sự tiến bộ trong mối quan hệ song phương kể từ cuộc gặp ở San Francisco chứng tỏ rằng hai bên có thể thúc đẩy hợp tác, đồng thời giải quyết những khác biệt một cách có trách nhiệm.

Phát biểu với báo giới sau cuộc điện đàm, Người phát ngôn Hội đồng an ninh quốc gia Mỹ John Kirby cho biết cuộc điện đàm song phương kéo dài khoảng 90 phút. Ông Kirby nhấn mạnh không có gì có thể thay thế được việc liên lạc thường xuyên ở cấp lãnh đạo giữa hai nước nhằm quản lý hiệu quả mối quan hệ, và rằng hai nhà lãnh đạo đều nhất trí tiến hành điện đàm khi cần thiết. Cũng trong cuộc điện đàm, ông Kirby tiết lộ, hai nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc đã thảo luận tình hình xung đột tại Ukraine, bán đảo Triều Tiên và một số diễn biến khác trong khu vực.  

Theo giới quan sát, cuộc điện đàm trực tiếp giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc hôm 2/4 đã hiện thực hóa cam kết được đưa ra tại cuộc gặp ở Woodside vào năm ngoái, trong đó nhấn mạnh việc trao đổi thường xuyên hơn nhằm ngăn chặn những hiểu lầm nguy hiểm tiềm tàng giữa hai trong số các quốc gia hùng mạnh nhất thế giới. Tại cuộc gặp này, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho rằng hai bên cần hiểu những nguyên tắc và giới hạn của nhau, "trao đổi nhiều hơn, đối thoại nhiều hơn, tham vấn nhiều hơn, bình tĩnh xử lý các bất đồng và sự cố". Về phần mình, Tổng thống Mỹ Joe Biden cho biết, cuộc gặp của ông và người đứng đầu Trung Quốc là "một trong những cuộc thảo luận mang tính xây dựng và hiệu quả nhất".

Cũng trong ngày 2/4, Bộ Tài chính Mỹ cho biết Bộ trưởng Tài chính Janet Yellen sẽ trở lại Trung Quốc trong tuần này để tiếp tục đối thoại kinh tế với các quan chức hàng đầu của Bắc Kinh. Theo kế hoạch, chuyến thăm của bà Yellen đến Trung Quốc diễn ra từ ngày 3-9/4 tới. Trước đó, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ngày 27/3 đã gặp đại diện cộng đồng doanh nghiệp, chiến lược và học thuật Mỹ tại Bắc Kinh sau khi nước này tổ chức một loạt sự kiện cấp cao trong tuần. Cuộc gặp được giới chuyên gia Trung Quốc đánh giá là "hiếm hoi" giữa lãnh đạo cấp cao nước này với đại diện của Mỹ. Phát biểu tại đây, ông cho rằng "quan hệ Trung-Mỹ không thể quay lại quá khứ, nhưng có thể có tương lai tốt đẹp hơn". Rõ ràng rằng, những động thái gần đây cho thấy cả Trung Quốc và Mỹ đều đang nỗ lực dần nối lại nhiều hoạt động, sau khi quan hệ hai bên xuống cấp nhiều năm qua vì các vấn đề thương mại và chính trị, báo hiệu triển vọng hợp tác tốt đẹp giữa hai cường quốc trong tương lai.

Nguồn: cand.com.vn