Dưới sự bảo trợ của nhiều nước, làn sóng tị nạn, tháo chạy khỏi đất nước là một thực tế. Ký ức, nỗi đau chiến tranh dần trôi về quá khứ, tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, lợi dụng vấn đề có tính lịch sử này, nhiều đối tượng điên cuồng chống phá chế độ, đội lốt “tù nhân chính trị” để nhận bảo trợ từ các tổ chức thù địch.
 

Làn sóng OPD và HO
 

Sau năm 1975, chế độ Việt Nam cộng hòa sụp đổ, một cuộc tháo chạy gọi là “Chiến dịch Gió Lốc” được Thủy quân Lục chiến Mỹ thực hiện, đã đưa người tị nạn khỏi Việt Nam; cùng với đó là làn sóng tự di tản ra các tàu trên biển đến các căn cứ quân sự ở Philippines và đảo Guam. Người tản cư sau đó được đưa tới Mỹ, chủ yếu là nhân viên, quân nhân, thân nhân chế độ cũ.
 

Trước tình trạng này, để bảo trợ và giúp người tị nạn tái thiết và ổn định bước đầu cuộc sống, Hạ viện Hoa Kỳ đã xây dựng Đạo Luật hỗ trợ người di cư và tị nạn Đông Dương (Dự Luật H.R.6755), được Quốc hội thông qua, Tổng thống G.Ford ký ban hành ngày 23-6-1975.
 

Tuy nhiên, làn sóng những người tị nạn ngày càng nhiều, tháng 7-1979, Phó Tổng thống W. Mondale lúc đó đã đề nghị và bàn cùng Cao ủy Tị nạn Liên hợp quốc (UNHCR) và nhiều quốc gia khác tại Geneva (Thụy Sĩ) hình thành Chương trình Orderly Departure Program –viết tắt là OPD – cho phép, giúp người Việt Nam được sang Mỹ và một số quốc gia khác theo đường chính thức. Thực hiện chương trình này, tháng 1-1980, Văn phòng ODP được thiết lập tại Thủ đô Bangkok (Thái Lan) để nhận và giải quyết hồ sơ bảo lãnh.
 

Năm 1987, Thượng nghị sĩ J.M.Cain (Đảng Cộng hòa) đã trình Dự luật Amerasian Home Act cho phép những người con lai Mỹ được phép định cư tại Hoa Kỳ. Tháng 5-1987, Thượng nghị sĩ E. Kennedy trình Nghị quyết 205 (S.Res.205) yêu cầu trả tự do cho các tù nhân chính trị bị giam giữ.
 

Năm 1991, cũng chính Thượng nghị sĩ này đã đệ trình Nghị quyết 51 (S.Res. 51) với sự đồng bảo trợ của nhiều nghị sĩ khác, bảo trợ, cho phép những người ở tù trên 3 năm cùng gia đình họ được định cư tại Mỹ, mở đầu cho Chương trình gọi là Humanitarian Operation – viết tắt là H.O - bắt đầu từ năm 1991.
 

Số liệu thống kê của Văn phòng OPD ước tính đã nhận và giải quyết hồ sơ của khoảng 700 nghìn người Việt Nam, bao gồm nhóm đoàn tụ gia đình, con lai, cựu nhân viên chính phủ và những tù nhân chính trị qua chương trình H.O. Còn theo số liệu của Hoa Kỳ, tính đến 1997, có khoảng hơn 558 nghìn người Việt đã được cấp phép nhập cảnh, định cư ở nước này.
 

Xét một cách công bằng, các chính sách, dự luật nói trên ở một khía cạnh nhất định đã góp phần tạo ra cơ hội cho nhiều người Việt và gia đình xây dựng, ổn định cuộc sống. Sau nhiều thập kỷ chiến tranh đã lùi xa, nhiều người “an cư lạc nghiệp” có cuộc sống mới tốt đẹp trên quê hương mới, nhiều người thành danh ở nhiều lĩnh vực khác nhau, cũng có những người quay về nơi “chôn rau cắt rốn” mà họ ra đi nhiều năm về trước.
 

Đó là những mặt tích cực mà các dự luật bảo trợ trên mang lại. Ở một phương diện khác, các dự luật này cũng đã can thiệp, dung dưỡng cho một bộ phận những người mang “dòng máu” thủ cựu, thù hằn, hình thành cộng đồng, các hội đoàn chống cộng, phản động lưu vong, chống đối cách mạng Việt Nam quyết liệt, đi ngược lại với lợi ích của nhân dân, dân tộc. Và dư âm, ảnh hưởng tiếp nối của nó còn chưa dứt, được nhiều phần tử cơ hội chính trị, chống đối trong nước lợi dụng như một lý do chính đáng, tinh vi để tìm đến “miền đất hứa”.
 

Thủ đoạn chống phá đội lốt “tù nhân chính trị” để… cập bến “miền đất hứa”
 

Các nước phương Tây hầu hết là những quốc gia phát triển. Trong điều kiện hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng thì điều kiện nhập cư vào các quốc gia này vốn đã khó, ngày càng được thắt chặt và khó khăn hơn. Một số người mong muốn tìm đến “miền đất hứa” với hy vọng thay đổi cuộc đời nơi hải ngoại, trời Tây.
 

Song với những quy định ngặt nghèo đó là những rào cản để có thể nhập tịch, định cư. Họ tinh vi tìm cách lợi dụng vào quy định của hệ thống pháp luật cho phép các Nghị sĩ bảo trợ, nhập cư cho diện gọi là “tù nhân chính trị”, “tù nhân lương tâm”.
 

Các đối tượng này đẩy mạnh các hoạt động chống phá quyết liệt Đảng, Nhà nước, chính quyền nhân dân dưới chiêu bài “tôn giáo”, “dân chủ”, “nhân quyền”, gắn mác những nhà “dân chủ” thời đại; cố tình hoạt động càng “nổi” càng tốt, quốc tế càng biết nhiều càng hay và cuối cùng để làm …“tù nhân chính trị”, nếu có cơ may được một số nghị sĩ, dân biểu nào đó ngó ngàng đến, bảo trợ thì giấc mộng “thiên đường” được hiện thực hóa như họ mong muốn.
 

Ở Việt Nam không có khái niệm “tù nhân chính trị”, hay “tù nhân lương tâm”, thực chất đây là những đối tượng vi phạm pháp luật về các tội xâm phạm An ninh quốc gia theo các Điều 109 đến Điều 122 của Bộ luật Hình sự năm 2015, nhất là các tội tuyên truyền, hoạt động chống phá chính quyền nhân dân, phá hoại chính sách đoàn kết...
 

Khung hình phạt cho người phạm tội này thường vượt quá 3 năm. Thủ đoạn được nhiều đối tượng lợi dụng là đẩy mạnh các hoạt động chống phá để vào diện gọi là “tù nhân chính trị” và kêu gọi sự bảo trợ nói trên. Họ thường lợi dụng những vấn đề còn có sự khác biệt giữa hệ thống pháp luật Việt Nam với hệ thống pháp luật quốc tế để vu cáo, xuyên tạc tình hình dân chủ, nhân quyền; phá hoại nền tảng tư tưởng, vai trò lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước.
 

Họ lợi dụng vào những vấn đề còn tồn tại, hạn chế trong lĩnh vực quản lý Nhà nước, khoét sâu những tiêu cực, bức xúc của đời sống xã hội như: Các vụ án tham ô, tham nhũng, sự cố môi trường miền Trung, sự việc Đồng Tâm…; tung tin sai trái, thất thiệt, xuyên tạc, kích động, gây tâm lý hoài nghi, hoang mang, làm suy giảm niềm tin của nhân dân vào chế độ.
 

Họ lợi dụng triệt để sự phát triển của Internet, mạng xã hội để thông tin, xuyên tạc; gây sự chú ý, kêu gọi quốc tế can thiệp; thành lập các tổ chức núp bóng “xã hội dân sự”, tập hợp lực lượng, kêu gọi, tổ chức, đi đầu các cuộc biểu tình trái pháp luật... chống phá Đảng, nhà nước, chính quyền nhân dân.
 

Các đối tượng như Nguyễn Văn Đài, Nguyễn Văn Hải (blogger Điếu Cày), Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (blogger Mẹ Nấm)…là những cá nhân tiêu biểu như thế. Họ không từ thủ đoạn nào để chống phá quyết liệt chế độ, Nhà nước, ruồng rẫy quê hương, đất nước.
 

Sau những hành vi vi phạm nghiêm trọng pháp luật, chỉ ngồi tù trong thời gian ngắn, các đối tượng này được bảo trợ, tha tù trước thời hạn, bị trục xuất và được…xuất ngoại, định cư nước ngoài. Tuy nhiên số này không phải nhiều. Có không ít đối tượng “đứt gánh giữa đường”, “vỡ mộng” về “miền đất hứa” vốn trước kia là động lực thôi thúc hành vi chống đối.
 

Nguyễn Ngọc Như Quỳnh (Mẹ Nấm) sau thời gian ngắn sống ở Mỹ đã phải thốt lên: “Nước Mỹ không vĩ đại như nhiều người đang nghĩ. Thiếu khẩu trang y tế, thiếu bộ xét nghiệm, Tổng thống kêu nhân viên sử dụng lại khẩu trang, có khác gì Vũ Hán không!? (Facebook Mẹ Nấm)”. Điều chú ý và được người ta nói nhiều khi đặt ra câu hỏi: Chẳng phải nước Mỹ dang tay đón thị, mà sao “Mua vui mới được một vài trống canh” mà thị đã quay ngoắt phê phán, cắn cảu Nước Mỹ?
 

Nghĩ lại câu chuyện cũ và sự lợi dụng hoạt động để chống phá Đảng, Nhà nước, chính quyền nhân dân hiện nay để nhận diện rõ âm mưu, thủ đoạn cũng như sự cảnh tỉnh đối với không ít người vẫn cố tình đu bám tư tưởng chống đối để được bảo trợ, xuất ngoại bằng con đường này.