Cổ hủ khóm tươi - Ảnh: Hoài Vũ

Trong bữa ăn của người Việt, sau lúa gạo, thịt, cá thì đến rau quả. “Đói ăn rau, đau uống thuốc” là vì thế.

Rau quả nước ta vô cùng phong phú và đa dạng. Ngoài rau cải, rau vườn, rau rừng còn có nhiều loại củ, quả, trong đó độc đáo nhất là cổ hủ (củ hủ) thực vật như cổ hủ dừa, cổ hủ khóm, cổ hủ mây (đọt mây)…

Ông cha ta rất tinh tế trong cách chọn lọc và chế biến các món ăn sao cho vừa ngon miệng vừa kích thích tiêu hóa, có lợi cho sức khỏe như các loại cổ hủ vì đây là những món ăn đang trong quá trình âm dương chuyển hóa, rất giàu dinh dưỡng.

Ngoài cổ hủ dừa - món ăn đậm chất hương đồng cỏ nội, gần đây bà con các vùng trồng khóm còn sử dụng phần ngọn của những cây khóm để róc lá lấy cổ hủ chế biến thành nhiều món ăn độc đáo.

Hiện thực đơn của một số hàng quán còn có món "đặc sản" cổ hủ khóm xào tép, xào thịt, trong đó tuyệt nhất là món cổ hủ khóm làm dưa chua và làm gỏi với khô cá lóc. 

Đặc điểm của cổ hủ khóm là ngọt, giòn, mềm, mùi vị đặc trưng, thơm ngon không thua gì cổ hủ dừa. Muốn làm món dưa chua, trước hết dùng dao bén xắt cổ hủ ra thành từng lát mỏng, sau đó đem ướp lạnh rồi mới cho vào keo ngâm với giấm, đường, muối, ớt độ hai ngày là dùng được.

Cổ hủ khóm làm dưa chua - Ảnh: Hoài Vũ

Nếu muốn làm gỏi, người ta dùng dưa chua cổ hủ khóm trộn chung với khô cá lóc, cá sặc bổi xé nhỏ hoặc tôm khô làm thành món gỏi vừa ngon ngọt vừa chua cay, đậm đà, càng thưởng thức càng cảm thấy ngon miệng, dễ kích thích tiêu hóa.

Từ khi cổ hủ khóm được dùng làm món ăn, nhiều nhà vườn đã tận dụng những cây khóm, bụi khóm không đạt năng suất, chất lượng vạt lấy cổ hủ bán cho các nhà hàng với giá khá cao.

Hiện nay, nhiều nhà hàng, quán ăn, đặc biệt là các bếp gia đình ở Cần Thơ, Hậu Giang… đã coi cổ hủ khóm là một đặc sản quý hiếm vì không phải lúc nào cũng có. Khách hàng muốn thưởng thức phải “alô” trước để chủ quán tìm mua cổ hủ.

Trong cuộc tranh tài Chiếc thìa vàng 2016, quán Nhi ở Cần Thơ đã vào vòng bán kết nhờ chọn những món “ngon và lành”, trong đó có món cổ hủ khóm, đặc sản của miền Tây Nam bộ.

“Có ăn là có văn hóa”. Không chỉ đáp ứng nhu cầu thưởng thức của nhiều thực khách ngày càng sành điệu, món cổ hủ khóm dân dã mà độc đáo còn góp phần nâng cao giá trị văn hóa ẩm thực của vùng đồng bằng sông Cửu Long này. 

Gỏi cổ hủ khóm trộn khô cá lóc - Ảnh: Hoài Vũ

Gỏi cổ hủ khóm ăn chung với tôm, bưởi, khoai chiên... - Ảnh: Hoài Vũ