Vài năm gần đây, Bình Định đang trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch trong nước và nước ngoài. Với mục tiêu đề ra đến năm 2020 du lịch Bình Định sẽ đón 5,5 triệu lượt khách, trong đó có 800 nghìn lượt khách quốc tế; tốc độ tăng trưởng bình quân đạt 14,5%/năm; doanh thu 10 nghìn tỷ đồng, đến nay gần như hoàn thành. Bình Định đang có những bước đi đúng hướng, đó là phát huy lợi thế, gìn giữ nét đặc trưng bản địa, giá trị lịch sử và văn hóa cốt lõi của cộng đồng… để phát triển du lịch bền vững.
Đón du khách quốc tế tại Cảng Quy Nhơn (Bình Định). Ảnh: ĐÀO TIẾN ĐẠT
Đánh thức tiềm năng, phát huy lợi thế
Bình Định sở hữu nhiều biển đảo hoang sơ như Hòn Khô, Eo Gió, Cù Lao Xanh…, tài nguyên văn hóa, lịch sử đa dạng với hệ thống 13 tháp Chăm rất có giá trị; các loại hình nghệ thuật nổi tiếng như bài chòi, tuồng; lễ hội Tây Sơn, võ Bình Định; các lễ hội cầu ngư, làng nghề truyền thống…, cùng nhiều đặc sản ngon, dân dã và con người thân thiện. Đây là những lợi thế để phát triển du lịch đang được Bình Định khai thác, phát huy với những hiệu quả đáng khích lệ.
Trong những năm gần đây, Bình Định đã kết hợp các tuyến du lịch biển đảo với du lịch văn hóa, lịch sử một cách hợp lý, tạo nên giá trị riêng biệt. Xã Nhơn Lý (TP Quy Nhơn) là địa phương phát triển mạnh nhất về du lịch, do có nhiều danh lam, thắng cảnh nổi tiếng như: bãi biển Kỳ Co, khu du lịch Eo Gió, quần thể nghỉ dưỡng FLC Quy Nhơn... Theo thống kê chưa đầy đủ, chín tháng đầu năm 2018, lượng du khách tới đây đạt gần 230 nghìn lượt. Theo Phó Chủ tịch UBND xã Nhơn Lý Nguyễn Thành Danh, các dịch vụ du lịch bắt đầu xuất hiện tại xã từ năm 2015 và đang phát triển rất nhanh. Số ngư dân chuyển từ nghề đánh bắt thủy sản ven bờ sang làm du lịch vì thế cũng tăng nhanh. Các dịch vụ ca-nô du lịch, nhà hàng hải sản, nhà nghỉ homestay… đã mang lại nguồn lợi kinh tế cao cho người dân nơi đây. Bốn năm qua, Nhơn Lý đã có thêm gần 70 nhà nghỉ, khách sạn và hàng trăm nhà hàng, quầy đặc sản, sản phẩm lưu niệm. Hàng trăm ngư dân nghèo trước đây bây giờ trở thành các chủ tàu khách du lịch, các hướng dẫn viên, đầu bếp, nhân viên nhà hàng, khách sạn… Nhờ làm du lịch, từ một xã bãi ngang nghèo ven biển, Nhơn Lý đã có những bước chuyển mình mạnh mẽ. Đến nay, cả xã không còn nhà tạm, tất cả đều là nhà kiên cố. Về Nhơn Lý, người đưa chúng tôi tham quan bằng xe điện và ca-nô là Võ Ngọc Triển - chàng trai dân biển tuổi vừa tròn 20. Khác với đa số các bạn, tốt nghiệp trung học phổ thông, Triển tham gia ngay vào hoạt động đưa đón phục vụ khách du lịch. Gia đình có nhà hàng, xe điện và ca-nô, cho nên Triển đã học và được cấp giấy phép lái xe, bằng thuyền trưởng tàu cá. Mới đây, Triển tham gia học lớp hướng dẫn viên du lịch tại Đà Nẵng. Nhiều gia đình ở Nhơn Lý đang hướng con cái họ đi theo mô hình này.
Cùng với việc tạo ra các sản phẩm du lịch mang đậm bản sắc văn hóa địa phương, việc đào tạo, bồi dưỡng kiến thức cho người dân đang làm du lịch cộng đồng cũng được Bình Định coi trọng. Sở Du lịch Bình Định đã tổ chức chuỗi chương trình truyền thông, nhằm trang bị thêm cho người dân bản địa các kiến thức cơ bản về: văn hóa ứng xử, kiến thức pháp luật, kỹ năng nghiệp vụ và chăm sóc khách hàng. Bồi dưỡng nâng cao nhận thức, nghiệp vụ du lịch cho các gia đình, cộng đồng dân cư đang làm dịch vụ tại sáu địa điểm có tiềm năng phát triển du lịch cộng đồng, gồm: phường Ghềnh Ráng, xã Nhơn Lý, xã Nhơn Hải (TP Quy Nhơn), xã Tam Quan Nam (huyện Hoài Nhơn), xã Mỹ Thọ (huyện Phù Mỹ), xã Nhơn Hậu (thị xã An Nhơn). Phó Giám đốc Sở Du lịch Bình Định Lê Thị Vinh Hương cho biết, xây dựng ý thức cho người dân làm du lịch có trách nhiệm, tôn trọng giá trị lịch sử, văn hóa bản địa và con người luôn là một giải pháp để Bình Định phát triển du lịch cộng đồng đúng hướng và bền vững.
Năm 2017, tỉnh đã đón khoảng 3,7 triệu lượt du khách, tổng doanh thu du lịch gần 2.134 tỷ đồng, tăng 42,5% so với năm 2016. Chín tháng đầu năm 2018, Bình Định đã đón 3,46 triệu lượt khách du lịch, tăng 11% so với cùng kỳ năm 2017.
Để phát triển bền vững
Ngoài lợi thế về thiên nhiên, biển đảo, Bình Định còn có các di sản văn hóa - lịch sử hàm chứa nhiều giá trị, nhiều di tích liên quan triều đại Tây Sơn oai hùng, bên cạnh các di sản văn hóa phi vật thể nổi tiếng như bài chòi, tuồng, võ thuật... Vấn đề là làm sao “du lịch hóa” được các giá trị đó.
Chủ tịch UBND tỉnh Bình Định Hồ Quốc Dũng cho biết: Trên các tiềm năng, thế mạnh sẵn có, chúng tôi đang định hướng sẽ phát triển một số sản phẩm du lịch đặc thù. Sản phẩm nổi bật nhất vẫn là du lịch biển đảo, trong thời gian qua đã phát triển tốt. Bình Định đã quy hoạch lại bờ biển Quy Nhơn, vịnh Phương Mai và hơn 134 km bờ biển của tỉnh để phát triển du lịch, với những sản phẩm du lịch nghỉ dưỡng, khám phá, mới lạ, độc đáo. Thứ hai là du lịch lịch sử, văn hóa. Bình Định có tới hơn 200 di tích lịch sử mang nhiều nét văn hóa độc đáo. Bình Định đang quy hoạch, trùng tu Bảo tàng Quang Trung, hệ thống tháp Chăm, thành Hoàng Đế, các lò võ thuật cổ truyền… để phát triển du lịch lịch sử. Trong thời gian tới sẽ kết hợp các khu di tích tâm linh như Đàn tế trời, chùa Ông Núi… để tạo thành những tua du lịch lịch sử - văn hóa - tâm linh hoàn chỉnh. Thứ ba là loại hình du lịch hội nghị, khoa học, gắn với Trung tâm Khoa học quốc tế Giáo dục liên ngành (ICISE) của Giáo sư Trần Thanh Vân. Hiện nay, mỗi năm Bình Định đón hơn 1.000 nhà khoa học. Đây là cơ hội để quảng bá du lịch Bình Định rất tốt. Từ thành công của trung tâm này, chúng tôi đang xây dựng một tổ hợp không gian khoa học, với các hạng mục như: bảo tàng khoa học, nhà vũ trụ, khu tham quan du lịch. Hy vọng đây sẽ là một điểm đến hấp dẫn trong thời gian tới.
Để hiện thực hóa các nhóm sản phẩm du lịch đặc trưng nêu trên, Bình Định đang tập trung đầu tư nâng cấp hạ tầng, nhất là hạ tầng kết nối đến các điểm du lịch, cũng như hạ tầng giao thông. Tỉnh cũng đang tập trung tổ chức lại các điểm du lịch hiện có sao cho tương xứng với tiềm năng, thế mạnh của từng điểm du lịch kết hợp đầu tư các sản phẩm đặc thù, để du khách đến Quy Nhơn, đến Bình Định sẽ cảm nhận được sự khác biệt.
Trên thực tế, thời gian qua, bằng nhiều nguồn vốn, Bình Định đã đầu tư hàng nghìn tỷ đồng nâng cấp các tuyến đường liên tỉnh, liên huyện kết nối từ sân bay, nhà ga đến các danh thắng, di tích, các điểm du lịch. Các tập đoàn hàng đầu về du lịch, nghỉ dưỡng như Anphanam, Marriott, TMS… cũng đã đầu tư các dự án lớn tại Bình Định. Lượng du khách đến Bình Định tăng mạnh khiến số chuyến bay đến cảng hàng không Phù Cát được các hãng hàng không khai thác lên tới 49 chuyến/tuần; nhà ga T1 mới xây dựng, diện tích lớn gần gấp ba lần nhà ga cũ đi vào hoạt động từ tháng 5-2018. Năm 2018, nhiều dự án hạ tầng giao thông tiếp tục được triển khai. Tất cả đang góp phần gia tăng những lợi thế để Bình Định hiện thực hóa việc xây dựng các sản phẩm du lịch đặc trưng thu hút du khách, tạo nên sự khác biệt trong chuỗi liên kết với các tỉnh Nam Trung Bộ và Tây Nguyên.
Nguồn nhandan.com.vn