Bắt tay ký “hợp đồng miệng”

Như Báo CAND đã phản ánh, đơn vị thi công trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần lợi dụng việc được UBND tỉnh Hà Giang cấp phép cho khai thác tận thu hơn 4.132m3 đá để phục vụ xây dựng dự án này, nhưng đơn vị trúng thầu đã liên kết với Công ty TNHH MTV Thuỳ Châm (Hà Giang) do ông Bùi Văn Lượng làm Giám đốc để khai thác đá bán ra ngoài.

Điều đáng nói, sự “hợp tác” giữa Công ty 556 với Công ty TNHH MTV Thuỳ Châm chỉ được thực hiện bằng miệng nhưng ông Lượng ngang nhiên được khai thác đá, vô tư để cho những công nhân của mình không có Giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn vật liệu nổ công nghiệp (nổ mìn) tự ý nổ mìn.

Câu hỏi đặt ra, sự liên kết này chỉ được thể hiện bằng miệng chứ không có hợp đồng hợp tác nào giữa các bên, nếu xảy ra vi phạm hoặc tai nạn thì ai là người chịu trách nhiệm? Dù đã vài lần cơ quan chức năng kiểm tra hoạt động khai thác đá nhưng chưa có biện pháp nào xử lý những sai phạm tại đây.

Trả lời câu hỏi của PV về vai trò của mình trong việc đứng ra tổ chức hoạt động khai thác đá ở khu vực công trình trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần, ông Bùi Văn Lượng cho biết, mình là quân của Công ty 556. Do công ty ở TP Hà Giang thiếu người, nên anh Tiến (ông Nguyễn Bá Tiến, Giám đốc Công ty 556 – PV) nhờ quản lý hộ!

Tuy nhiên, khi PV hỏi, nếu là nhân viên của Công ty 556 thì có hợp đồng lao động giữa ông Lượng và Công ty 556 không, ông Lượng trả lời không. Ông Lượng cũng cho biết, ông được Giám đốc Công ty 556 “nhờ quản lý hộ anh em trong đây thôi”. Để tổ chức hoạt động khai thác đá lấy mặt bằng, hiện mỗi ngày ông Lượng sử dụng khoảng chục công nhân.

Để rộng đường dư luận, PV cũng đã liên lạc làm việc với ông Nguyễn Bá Tiến, Giám đốc Công ty 556 và được ông Tiến xác nhận, do là chỗ quen biết nên công ty để cho ông Lượng đứng ra khai thác đá chứ công ty cũng không ký hợp đồng hợp tác nào trong việc này. Đây là “người cùng quê với nhau” và ông Lượng là doanh nghiệp chuyên khai thác đá nên công ty để cho làm.

Quá trình tìm hiểu việc khai thác đá do ông Bùi Văn Lượng đứng ra tổ chức cho thấy, ngoài việc mang đá bán ra ngoài thì việc cho nổ mìn cũng có nhiều vi phạm nghiêm trọng, không đúng với quy định, các cam kết trong phương án nổ mìn.

Trong các ngày 14 và 15/3/2022, PV có mặt tại công trình này vào giờ các lao động khoan nhồi kíp và thuốc để nổ mìn khai thác đá cho thấy, công nhân được ông Bùi Văn Lượng thuê (họ đều không có Giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn vật liệu nổ công nghiệp, theo phương án nổ mìn), nhưng vẫn “vô tư” tác nghiệp.

Điển hình là trường hợp anh Đặng Xuân Vuông (43 tuổi, ở Bản Xíu, xã Xín Mần), dù là người không có Giấy chứng nhận huấn luyện kỹ thuật an toàn vật liệu nổ công nghiệp nhưng vẫn được ông Bùi Văn Lượng thuê nhồi thuốc, đặt kíp và nổ mìn với tiền công 300.000đ/ngày. Cầm bó kíp mìn trên tay, anh Vuông cho biết, hàng ngày anh là người trực tiếp nổ mìn, có ngày 1 lần vào khoảng 5h chiều nhưng cũng có ngày nổ mìn 2 lần vào trưa và chiều tối, tuỳ lượng đá khai thác nhiều hay ít.

Bán hàng nghìn tấn đá để “kiếm con gà”!

Tại buổi làm việc với PV, ông Nguyễn Văn Toản, Phó phòng phụ trách Phòng TN&MT Xín Mần cho biết: “Đơn vị hiện đang hoạt động khai thác đá phục vụ công trình xây dựng trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần là Công ty TNHH MTV Thuỳ Châm. Việc công ty bán đá ra ngoài chúng tôi chưa nhận được thông tin này”. Đồng thời, ông Toản cho biết, đá ông Lượng bán ra chắc là đá còn lại từ việc khai thác trước của mỏ cũ thôi.

Tuy nhiên, khi PV dẫn chứng việc nhiều xe tải, thậm chí có cả những xe tải 3 chân cỡ lớn (loại Howo) có trọng tải hàng chục tấn chở đá được khai thác từ công trình xây dựng trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần mang ra ngoài, chở đến các công trình quanh địa bàn thì ông Toản lý giải, thấy bảo đấy là anh em công nhân bán trộm một vài xe để lấy tiền mua con gà (?!).

Khi PV tiếp tục viện dẫn những xe tải chở đá hộc lên khu di giãn dân thuộc thôn Tả Mù Cán, xã Xín Mần thì ông Toản lại cho rằng, đấy là anh em Biên phòng xin vài xe để xây nhà tình nghĩa nhưng số lượng ít không đáng kể.

Liên quan đến thông tin từ lãnh đạo Phòng TN&MT Xín Mần và ông Bùi Văn Lượng khẳng định, việc đem đá từ đơn vị thi công dự án trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần “cho” chính quyền hàng trăm khối và các đơn vị trên địa bàn, trong đó có cả Đồn Biên phòng Xín Mần để xây nhà tình nghĩa, PV cũng đã có buổi làm việc với đơn vị này.

Trung tá Nguyễn Văn Toàn, Phó Đồn trưởng Đồn Biên phòng Xín Mần khẳng định: “Hiện trong đơn vị không có công trình nào sử dụng đến đá và cũng không xây dựng nhà tình nghĩa nào hết. Đơn vị cũng không xin đá ở đâu như ông Lượng hay ông Toản nói. Thông tin này được đơn vị tiếp nhận và sẽ yêu cầu làm việc với những người phát ngôn sai như vậy, tránh làm ảnh hưởng đến đơn vị”.

Cho đến thời điểm hiện nay, câu hỏi PV đặt ra đối với cơ quan quản lý nơi đây và cả đơn vị trúng thầu dự án vẫn chưa được trả lời: Ông Bùi Văn Lượng là người giữ vai trò như thế nào và có đủ tư cách pháp nhân khi ngang nhiên khai thác đá đem bán? Vì sao việc khai thác đá trái phép đem đi bán mà không hề bị cơ quan chức năng xử lý?

Trước sự việc trên, đề nghị các cơ quan chức năng tỉnh Hà Giang cần sớm vào cuộc xác minh, làm rõ những dấu hiệu vi phạm; đồng thời xử lý nghiêm những cá nhân, tổ chức liên quan nếu có vi phạm.