Gấp rút khai thác tận thu

Dự án xây dựng công trình trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần được Tổng cục Hải quan (Bộ Tài chính) phê duyệt theo Quyết định số 3157 ngày 30/10/2019, có tổng mức đầu tư hơn 36,3 tỷ đồng, vị trí xây dựng được đặt tại xã Xín Mần, huyện Xín Mần.

Theo đó, đối với gói thầu thi công xây lắp và lắp đặt thiết bị các hạng mục chính của công trình được Cục Hải quan tỉnh Hà Giang ban hành tại Quyết định số 422/QĐ-HQHG ngày 11/10/2021 phê duyệt kết quả lựa chọn nhà thầu là liên danh Công ty CP giao thông xây dựng 556 (viết tắt tà Công ty 556; đăng ký trụ sở tại số 19 phố Trường Chinh, tổ 4, phường Trần Phú, TP Hà Giang, tỉnh Hà Giang) và Công ty CP thi công Cơ giới 1 (đăng ký trụ sở tại tổ 16 phường Nguyễn Trãi, TP Hà Giang) với giá trúng thầu hơn 28,8 tỷ đồng.

Trong quá trình thực hiện giải phóng mặt bằng (GPMB), đơn vị thi công phát hiện trữ lượng đá nằm trong khu vực dự án cần phải di dời. Thế nhưng thay vì đợi UBND tỉnh cấp phép khai thác, tận thu khoáng sản, đơn vị này đã vội vàng hợp tác với một doanh nghiệp chuyên khai thác về khoáng sản lắp đặt hệ thống máy móc để khai thác đá, san gạt mặt bằng.

Ngày 25/10/2021, UBND xã Xín Mần tiến hành kiểm tra và lập biên bản yêu cầu tạm dừng các hoạt động san lấp mặt bằng, khai thác đá trái phép tại khu vực dự án công trình trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần, chờ đến khi có đầy đủ hồ sơ pháp lý mới được thực hiện.

Ông Tải Minh Cường, Chủ tịch UBND xã Xín Mần cho biết, ngay sau khi nhận được thông tin của người dân, ngày 25/10/2021, đại diện UBND xã đã đến thực địa kiểm tra và phát hiện ông Bùi Văn Lượng (Giám đốc Công ty TNHH MTV Thuỳ Châm) đang chỉ đạo lắp đặt các hệ thống dây chuyền máy móc với mục đích san lấp GPMB và khai thác đá. Chính quyền địa phương đã lập biên bản và yêu cầu tạm dừng toàn bộ hoạt động này.

Mặc dù UBND xã Xín Mần kiểm tra, lập biên bản và yêu cầu đơn vị tạm dừng mọi hoạt động nói trên nhưng sau đó, hành động này vẫn tái diễn, khiến Công an huyện Xín Mần phải vào cuộc xử lý.

Thượng tá Bùi Đình Tiến, Trưởng Công an huyện Xín Mần thông tin, trước Tết Nguyên đán 2022, nắm được thông tin đơn vị thi công dự án Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần lắp đặt máy móc, dây chuyền khai thác đá khi chưa có đầy đủ giấy phép, Công an huyện đã tiến hành kiểm tra, lập biên bản yêu cầu đơn vị tạm dừng hoạt động này.

Cũng theo Thượng tá Bùi Đình Tiến, thời điểm kiểm tra, cơ quan Công an đã làm việc với ông Bùi Văn Lượng. Ông Lượng được Công ty 556 hợp tác, giao cho san ủi mặt bằng và khai thác đá vì công ty này chuyên về khai thác khoáng sản, có mỏ đá nhưng đến thời điểm hiện tại giấy phép khai thác đã hết hạn.

Quá trình tác nghiệp, PV đã ghi nhận hoạt động mua bán vật liệu xây dựng (VLXD) là đá của một số người đang thi công trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần với số lượng “khủng”, doanh nghiệp nào có nhu cầu, đơn vị này nhận cung cấp hết.

Trong vai một doanh nghiệp cần đến nguồn đá xây dựng, PV đã tiếp cận một người đàn ông làm quản lý khai thác đá phục vụ việc thi công trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần để hỏi mua. Ông này khẳng định, doanh nghiệp cần bao nhiêu cũng có và sẵn sàng cung cấp đủ các loại đá, từ đá hộc đến đá 1x2 và 2x4. Tuy nhiên, nếu cần ngay thì chưa có mà phải chờ 1-2 tuần để nổ mìn khai thác rồi xay xát.

Đường đi của hàng ngàn khối đá

Trở lại chuyện đơn vị thi công trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần gặp khó khăn vì có nguồn đá nằm trong khu vực GPMB, nhằm tháo gỡ những vướng mắc khó khăn cho đơn vị thi công, ngày 7/12/2021, UBND tỉnh Hà Giang ban hành Quyết định số 2588/QĐ-UBND về việc phê duyệt tiền cấp quyền khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường phục vụ công trình trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần.

Theo Quyết định 2588, Công ty 556 được cấp quyền khai thác và tận thu khoáng sản (đá) nằm trong khu vực dự án công trình này để làm VLXD phục vụ việc xây dựng công trình. Tuy nhiên, tại điểm 3, Điều 1 của Quyết định số 2588 cũng nêu rõ: “Trữ lượng tính tiền cấp quyền khai thác khoáng sản: 4.132,22m3 đá” và Công ty 556 chỉ phải nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản là hơn 10,3 triệu đồng.

Còn theo văn bản ngày 24/11/2021, của Sở TN&MT Hà Giang về việc kiểm tra thực tế khu vực đề nghị khai thác đá làm VLXD thông thường phục vụ dự án đầu tư xây dựng công trình trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần, trong đó đoàn công tác thống nhất ủng hộ việc Công ty 556 khai thác trữ lượng đá nhất định và tận thu phục vụ việc xây dựng công trình này và không được sử dụng đá tận thu đưa ra ngoài dự án. Thế nhưng ông Lượng vẫn vô tư bán đá ra ngoài!

Lần theo đường đi của việc mua, bán đá từ hoạt động khai thác trái phép trong khi thực hiện thi công dự án Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần, qua nhiều ngày, PV đã tiếp cận những công trình đang thi công quanh địa bàn huyện Xín Mần; đồng thời bám theo các xe tải chở đá ra khỏi khu vực công trình trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần cho thấy, một trong những nguồn đá quan trọng các đơn vị đang thi công tuyến đường từ Km30 Thèn Phàng lên cửa khẩu Xín Mần của huyện Xín Mần nghi đều được lấy từ đây.

Theo tìm hiểu của PV, hiện các mỏ khai thác đá dùng làm VLXD thông thường trên địa bàn huyện Xín Mần bị dừng hoạt động. Do đó, đá khai thác từ dự án công trình Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần được cấp “giấy phép con”, trở thành cứu cánh cho các đơn vị đang thi công khắc phục công trình này.

Điển hình, Dự án đầu tư xây dựng công trình nâng cấp cải tạo đường Km90 (Đường BQ-XM) đi cửa khẩu Xín Mần và Mốc 198 huyện Xín Mần (giai đoạn 2) có tổng mức đầu tư hơn 270 tỷ đồng. Sau khi được các đơn vị trúng thầu thi công không đạt chất lượng theo hồ sơ thiết kế, không thể nghiệm thu nên buộc phải khắc phục. Cụ thể, từ Km30 Thèn Phàng đi cửa khẩu Xín Mần. Tại Km12 do Công ty TNHH Đức Thành đang tiến hành đổ lại bê tông, một nhân viên lái xe trộn bê tông tên Q. (làm cho Công ty TNHH Đức Thành) cho biết, đá dùng để trộn bê tông sửa đường này được công ty lấy từ mỏ đá ở xã Xín Mần với giá 280.000đ/khối. Ở đây chỉ còn mỗi mỏ đá mới của ông Lượng mới có đá bán, các mỏ đá khác đã dừng hoạt động vì giấy phép đã hết hạn.

Không chỉ riêng các công trình lớn, công trình trọng điểm sử dụng nguồn đá từ việc khai thác trái phép trong khi thi công trụ sở Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần mà các công trình dân dụng cũng tương tự.

Với một phép tính đơn giản, chỉ phải nộp tiền cấp quyền khai thác khoáng sản hơn 10,4 triệu đồng (con số làm tròn), nhưng “liên danh” các nhà thầu xây dựng công trình Chi cục Hải quan cửa khẩu Xín Mần đã lợi dụng vào việc này để khai thác đá trong nhiều tháng qua bán ra ngoài để thu lợi bất chính số tiền ước tính cả tỷ đồng. Đây là hành vi “rút ruột” tài nguyên, khiến Nhà nước thất thoát tài sản.



Nguồn: cand.com.vn