Nguyên nhân các doanh nghiệp không tiếp tục tham gia đầu tư vào các mô hình phát triển nông sản này được cho là do khó khăn về tiềm lực tài chính và điều kiện tiếp cận nguồn vốn hỗ trợ. Cụ thể, theo quy định, một doanh nghiệp muốn được hưởng nguồn vốn hỗ trợ phải có hợp đồng cung ứng vật tư, dịch vụ đầu vào phục vụ sản xuất, gắn với thu mua nông sản. Đồng thời, phải có vùng nguyên liệu bảo đảm ít nhất 50% nhu cầu nguyên liệu. Đặc biệt, phải có hệ thống sấy, kho chứa, cơ sở chế biến bảo đảm yêu cầu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp theo hợp đồng. Đây là những yêu cầu không dễ vì hiện nay, phần lớn các doanh nghiệp tham gia đầu tư vào nông nghiệp đều có quy mô vừa và nhỏ, tiềm năng tài chính còn hạn chế. Không thể tự xoay sở được về vốn, cộng thêm việc khó tiếp cận nguồn vốn vay từ ngân hàng khiến doanh nghiệp không đủ khả năng tiếp tục thực hiện các dự án cánh đồng lớn. Ngoài ra, cũng phải kể đến những vướng mắc trong mối quan hệ giữa doanh nghiệp và người nông dân trong quá trình thực hiện dự án. Đó là việc phá vỡ hợp đồng đã ký về hỗ trợ đầu vào và đầu ra sản phẩm của một số doanh nghiệp, là việc “lật kèo” của nông dân, không bán sản phẩm cho doanh nghiệp khi thu hoạch. Tất cả những yếu tố đó đã làm cho mô hình cánh đồng lớn với mục tiêu cao nhất là tạo sự liên kết bền vững giữa Nhà nước, nhà nông, doanh nghiệp và ngân hàng khó thực hiện lâu dài và thành công ở nhiều địa phương.

Hệ quả của tình trạng này không chỉ đơn giản là sự thất bại của một dự án cụ thể mà nó còn ảnh hưởng đến niềm tin của người dân vào doanh nghiệp và niềm tin của chính doanh nghiệp vào chính sách phát triển mô hình cánh đồng lớn.Và từ đó, khoảng cách giữa nông dân và doanh nghiệp nông nghiệp dường như bị khoét sâu thêm thay vì xích lại gần nhau để chia sẻ rủi ro và lợi ích. Khi hai chủ thể chính trong dự án không thể “bắt tay” nhau, thì chắc chắn dự án sẽ “đổ bể”.

Xây dựng cánh đồng lớn để liên kết sản xuất gắn với tiêu thụ nông sản là cần thiết và cấp bách trong công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp, nông thôn. Hiện nay, việc một số doanh nghiệp không còn mặn mà tham gia dự án, việc nông dân ở một số địa phương thờ ơ với sự liên kết là vấn đề đáng phải suy nghĩ. Vì vậy, việc điều chỉnh linh hoạt chính sách hỗ trợ doanh nghiệp; thay đổi tư duy làm ăn nhỏ lẻ, manh mún của người nông dân; cùng với sự tự ý thức của doanh nghiệp về vai trò chủ thể của mình trong thực hiện chuỗi giá trị từ sản xuất đến tiêu thụ nông sản - là những điều cần quan tâm để sớm hiện thực hóa thêm nhiều cánh đồng lớn trên cả nước.

Nguồn nhandan.com.vn