Toàn tỉnh Bạc Liêu có trên 17.000 hộ gia đình người dân tộc Khmer với hơn 75.000 nhân khẩu, chiếm 7,6% dân số. Bà con đồng bào chủ yếu làm nghề nông, sống quần tụ quanh 22 ngôi chùa Phật giáo Nam tông Khmer ở các địa phương trong tỉnh. Những năm qua, đời sống vật chất, tinh thần của bà con đồng bào Khmer toàn tỉnh có nhiều khởi sắc. Để có những kết quả tích cực trên, bên cạnh sự nỗ lực phát triển kinh tế - xã hội của toàn thể cấp ủy đảng, chính quyền các cấp, phải kể đến sự chung sức, đồng lòng của bà con đồng bào Khmer, trong đó có vai trò quan trọng của những vị chức sắc, người có uy tín đã và đang làm tốt công tác bảo đảm ANTT, giữ gìn bản sắc văn hóa của dân tộc. Chúng tôi gọi họ là “những người điểm tô cho phum sóc Bạc Liêu”!
Vị sư hơn 30 năm “cõng chữ” lên phum sóc
Trong không khí tưng bừng đón mừng Tết Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer, chúng tôi có dịp đến thăm Hòa thượng Hữu Hinh, Trụ trì chùa Ghositaram (hay còn gọi là chùa Cù Lao) - một ngôi chùa Khmer cổ của Bạc Liêu nằm tại ấp Cù Lao, xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi. Cái nắng oi ả của mùa khô đầu vụ càng làm nổi bật ngôi chánh điện được xem là lớn nhất, đẹp nhất Đồng bằng sông Cửu Long này.
Hòa thượng Hữu Hinh chia sẻ về cuộc đời và quá trình tu tập,
phát triển đạo tại chùa Ghositaram (hay còn gọi là chùa Cù Lao)
Vẫn lối nói chuyện dí dỏm nhưng chất giọng đã thêm phần khàn đặc do tuổi cao, Hòa thượng chia sẻ với chúng tôi về cuộc đời và quá trình tu tập, phát triển đạo tại ngôi chùa này. Khoảng năm 1989, Đại đức Hữu Hinh về chùa Cù Lao, mặc dù ngôi chùa cách trung tâm TP. Bạc Liêu chưa được 3kilomet, thế nhưng xa xa mới có nhà, việc đi lại chủ yếu bằng xuồng hoặc đi bộ, bởi chưa có đường bê tông hay lộ nhựa. Đại đức Hữu Hinh khi ấy một mình lần theo các con đường đất, bờ ruộng, quá giang đò qua bên kia kênh xáng Bạc Liêu để dạy chữ, giảng giáo lý ở chùa Kim Cấu, rồi trở về xã Hưng Hội làm công việc phật sự trong bổn đạo. Nhận thấy nhu cầu học chữ của con em đồng bào Khmer tại xã Hưng Hội, nên Đại đức Hữu Hinh đã xin chính quyền địa phương được mở lớp, rước thầy về giảng dạy ngay trong chùa. “Ngôi chùa - Ngôi trường” ấy vẫn còn duy trì đến ngày hôm nay.
Từ mái chùa này, đến nay đã có hơn 100 người con xã Hưng Hội bước vào giảng đường đại học và hiện đang công tác tại nhiều cơ quan Nhà nước; hàng trăm người khác được học cả tiếng Việt phổ thông và chữ Khmer, góp phần nâng cao trình độ dân trí, giữ gìn, phát huy bản sắc văn hóa dân tộc. Đây là một tiền đề quan trọng để bà con đồng bào dân tộc thiểu số nơi đây nắm bắt tốt hơn chủ trương, đường lối, chính sách pháp luật của Đảng, Nhà nước. Nhờ đó, các phong trào, cuộc vận động của địa phương luôn được sự đồng thuận cao.
Hòa thượng Hữu Hinh thường xuyên phối hợp với lực lượng Công an
thực hiện công tác an sinh xã hội, giảm nghèo bền vững trong phum sóc
Hòa thượng Hữu Hinh chia sẻ: “Trong quá trình tu tập, phát triển đạo tại chùa Cù Lao, tôi đã dành hàng chục năm để nghiên cứu về tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh đối với công tác tôn giáo, dân tộc và nhận thấy nhiều điểm tương đồng với tư tưởng Phật giáo, đó là: Đại đoàn kết toàn dân tộc, cần - kiệm trong cuộc sống và tấm lòng yêu thương con người. Do đó, vào ngày rằm và 30, mùng 1 hàng tháng, khi bà con phật tử đến chùa cúng viếng, tôi và các vị sư trong chùa đều răn dạy bà con thực hiện tốt 5 giới luật của đạo Phật. Đồng thời, vận dụng giáo lý, đạo đức nhà Phật với các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước để thực hiện trong cuộc sống hằng ngày, có như vậy thì mới giúp cho dòng tộc, cho phum sóc, cho xã hội ngày càng phát triển”.
Bên cạnh công tác phật sự cho bà con đồng bào, Hòa thượng Hữu Hinh còn thường xuyên phối hợp với lực lượng Công an trong công tác bảo đảm ANTT địa phương. Tháng 10/2014, ông cùng với Ban quản trị các chùa Khmer xã Hưng Hội phối hợp với Công an xã Hưng Hội thành lập mô hình “Câu lạc bộ 3 tích cực trong đồng bào dân tộc Khmer”. Đến nay, qua gần 10 năm hoạt động, Câu lạc bộ thực sự trở thành “cánh tay nối dài” của lực lượng Công an trong công tác bảo đảm ANTT ở phum sóc. Các thành viên Câu lạc bộ tích cực vận động bà con nhân dân tham gia phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, hòa giải các mâu thuẫn trong họ tộc, vận động người dân tích cực tham gia đấu tranh, phòng chống và tố giác tội phạm, xây dựng mối quan hệ đoàn kết, tương trợ giữa các hộ gia đình.
Ông Thạch Phol, Trưởng Ban quản trị chùa Cù Lao chia sẻ: “Hàng tháng Hòa thượng Hữu Hinh đều giảng đạo cho phật tử, khuyên mọi người siêng năng lao động, không bỏ đất hoang, chăm lo việc học. Hòa thượng cũng lưu ý phật tử không nghe lời xuyên tạc của kẻ xấu, sống tốt đời đẹp đạo, tránh xảy ra mâu thuẫn nhỏ để không dẫn đến chuyện lớn. Bao giờ kết thúc buổi giảng đạo, Hòa thượng cũng khuyên nhủ toàn thể chư tăng và đồng bào phật tử không nên phân biệt người Kinh, Hoa hay Khmer, bởi có đoàn kết mới tạo nên hòa bình, đầm ấm và ổn định”.
Lão nông thích “lo chuyện bao đồng”
Còn tại ấp Vĩnh Lộc, xã Vĩnh Phú Đông, huyện Phước Long – một địa bàn giữ vững danh hiệu ấp văn hóa gần 20 năm qua và cũng là một trong những ấp sớm được công nhận đạt chuẩn nông thôn mới kiểu mẫu. Thành tựu đó là nhờ sự quan tâm, lãnh đạo sâu sát, tâm huyết của Đảng bộ, chính quyền xã Vĩnh Phú Đông và sự chung sức, đồng lòng của gần 300 hộ dân tộc Khmer trên địa bàn ấp. Bên cạnh sức mạnh tập thể, không thể không nhắc đến vai trò của các cá nhân tiêu biểu, điển hình là ông Danh Lấp – một lão nông tuổi ngoài 80 nhưng vẫn thích “lo chuyện bao đồng”.
Tích cực trong xây dựng và nhân rộng “Tổ dòng tộc tự quản về ANTT”,
lão nông Danh Lấp (thứ 3 từ phải sang) nhiều lần được các cấp, các ngành khen thưởng
Ông Danh Lấp có thời gian dài làm Trưởng Ban quản trị chùa Đìa Muồng, giờ đã nghỉ do tuổi cao; tuy nhiên, ông lại không cho phép mình được nghỉ ngơi mà luôn tâm niệm bản thân phải nghiêm chỉnh chấp hành pháp luật, giữ gìn gia đình hòa thuận, làm ăn trúng lúa trúng mùa. Dù tuổi đã cao, ông vẫn tự tay trồng, tỉa cành tạo hàng rào cây kiểng trước nhà. Hàng rào cây kiểng xanh mướt cùng đoạn đường bê tông phẳng phiu và dòng sông Đìa Muồng hiền hòa chảy dọc quanh xóm nhỏ như điểm tô thêm vẻ đẹp cho quê hương Vĩnh Lộc thanh bình. Thấy vậy, hàng xóm ai cũng làm theo, người trồng mấy khóm hoa, người lên hẳn hàng rào dâm bụt, ai có mảnh sân rộng thì tận dụng đất gieo vài luống rau sạch cho bữa ăn hàng ngày. Kể từ đấy phum sóc Vĩnh Lộc như được khoác lên chiếc áo mới.
Phum sóc xanh - sạch - đẹp là chưa đủ, mà còn phải bình yên. Do đó, ông Danh Lấp đã vận động bà con tham gia vào “Tổ dòng tộc tự quản về ANTT” để chung tay giữ gìn bình yên phum sóc. Được biết mô hình này cũng chính do ông Danh Lấp, khi ấy vẫn còn làm Trưởng Ban quản trị chùa Đìa Muồng và sư trụ trì là Hòa thượng Lý Sa Muôth đề xuất chính quyền địa phương thành lập vào tháng 10/20211. Từ 07 tổ với 746 thành viên tại ấp Vĩnh Lộc, đến nay mô hình này được nhân rộng ở nhiều phum sóc trên địa bàn tỉnh và được Bộ Công an công nhận, nhân rộng trên toàn quốc.
Mặc dù tuổi cao, nhưng lão nông Danh Lấp vẫn tích cực cùng lực lượng Công an
và Ban quản trị chùa Đìa Muồng giữ gìn bình yên phum sóc
Nhấp nhẹ ngụm trà, lão nông Danh Lấp bộc bạch cùng chúng tôi: “Hồi đó, tôi cùng Hòa thượng đề xuất thành lập mô hình Tổ dòng tộc tự quản này với mong muốn có thể tuyên truyền cho bà con đồng bào thực hiện tốt các quy định của Nhà nước và của địa phương mình; cùng nhau làm việc thiện, có ích cho xã hội. Hộ nào có mâu thuẫn, tranh chấp thì chúng tôi đến hòa giải; ai có khó khăn thì chúng tôi gom góp sức người sức của mà hỗ trợ. Làm sao để trong dòng tộc mình, trong phum sóc mình không xảy ra vụ việc gì mất ANTT, vậy mới là nông thôn mới kiểu mẫu chứ”.
Thắt chặt khối đại đoàn kết dân tộc
Ngoài Hòa thượng Hữu Hinh và lão nông Danh Lấp, toàn tỉnh Bạc Liêu hiện có hàng trăm vị chức sắc, người có uy tín trong đồng bào dân tộc Khmer đã và đang làm tốt công tác tuyên truyền, vận động chư tăng, đồng bào phật tử và bà con nhân dân tham gia tích cực phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc, xây dựng đời sống văn hóa ở khu dân cư; thường xuyên quan tâm, chăm lo đời sống đồng bào, đoàn kết, tương trợ nhau xóa đói giảm nghèo, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Các vị chức sắc, người có uy tín luôn đồng hành cùng lực lượng
Công an chăm lo đời sống bà con đồng bào dân tộc Khmer
Từ những lẽ đó, thời gian qua, Công an Bạc Liêu cũng tăng cường công tác tuyên truyền đến các vị chức sắc, chư tăng phát huy vai trò, uy tín của mình trong vận động và tập hợp bà con đồng bào Khmer tham gia giữ gìn ANTT tại phum sóc. Vào các dịp Lễ, Tết của đồng bào Khmer, Công an Bạc Liêu đều thành lập đoàn đến thăm hỏi, tặng quà; đồng thời tuyên truyền, vận động các vị chức sắc, người có uy tín phối hợp với lực lượng Công an và chính quyền địa phương tích cực vận động bà con nhân dân tham gia xây dựng nhiều mô hình tự phòng, tự quản về an ninh, trật tự; hòa giải các mâu thuẫn trong họ tộc, vận động người dân tích cực tham gia đấu tranh phòng, chống và tố giác tội phạm, xây dựng mối quan hệ đoàn kết, tương trợ giữa các hộ gia đình. Đồng thời, phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng và chính quyền địa phương khôi phục bản sắc văn hóa, ngành nghề và sản phẩm đặc trưng gắn với phát triển du lịch ở những vùng có đông đồng bào Khmer sinh sống, giúp đồng bào có cuộc sống ngày một tốt đẹp, hòa nhập cùng sự phát triển chung của địa phương và đất nước.
Lực lượng Công an cũng tăng cường tuyên truyền, vận động chư tăng đồng bào
Khmer chấp hành tốt chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước
Chia sẻ về việc thực hiện chính sách đối với đồng bào dân tộc Khmer, ông Lương Văn Pho, Phó Trưởng Ban Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Bạc Liêu cho biết: “Thời gian qua, thực hiện “Chương trình mục tiêu quốc gia về phát triển kinh tế, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 – 2025”, tỉnh Bạc Liêu đã đầu tư vào xây dựng hạ tầng, hỗ trợ sản xuất, nhà ở, hỗ trợ nước sạch sinh hoạt, chuyển đổi ngành nghề… giúp hàng ngàn hộ gia đình Khmer phát triển sản xuất. Từ đó, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần của người dân, tỷ lệ hộ nghèo cũng vì thế mà giảm rõ rệt qua từng năm. Chỉ tính riêng trong năm 2023, tỷ lệ hộ nghèo giảm 3,6% so với năm 2022”.
Với trách nhiệm và uy tín của mình, tin chắc rằng chức sắc, người có uy tín trong đồng bào Khmer sẽ tiếp tục phát huy tinh thần đoàn kết dân tộc, chung tay cùng chính quyền địa phương và lực lượng Công an trong công tác bảo đảm ANTT, góp phần xây dựng phum sóc Bạc Liêu bình yên, phát triển./.
Trọng Nguyễn