Từ sống ảo đến lừa đảo!
Cập nhật ngày: 26-12-2023
 
Thời gian qua, tình trạng giả danh cơ quan nhà nước mà chủ yếu là cơ quan Công an để lừa đảo chiếm đoạt tài sản là một thủ đoạn không mới nhưng phương thức, thủ đoạn của các đối tượng thì ngày càng xảo quyệt, tinh vi hơn. Mặc dù cơ quan chức năng liên tục tuyên truyền, cảnh báo, song tại Bạc Liêu, không ít người dân vẫn “sập bẫy” chỉ vì nhẹ dạ, cả tin.
 
Suýt mất tiền vì những cuộc gọi giả danh

Gần 01 tuần trôi qua, nhưng bà Trần Ngọc V. (ngụ Phường 3, thành phố Bạc Liêu) vẫn chưa hết bàng hoàng khi suýt mất trắng số tiền tích cóp dưỡng già vào tay một “Cán bộ rởm”. Theo đó, ngày 21/12, bà V. nhận được một cuộc gọi từ số điện thoại lạ, giọng nữ tự xưng là nhân viên tổng đài Viettel, mã số nhân viên 1681, thông báo về việc có người sử dụng thông tin cá nhân của bà đăng ký sim điện thoại rồi kêu gọi từ thiện, quảng cáo, lừa đảo trúng thưởng tại thành phố Đà Nẵng. Sau đó chuyển máy cho người tên Phong, tự xưng là cán bộ Công an thành phố Đà Nẵng tiếp tục nói chuyện, yêu cầu kết bạn Zalo với bà V.
 

Thấy người tự xưng Công an liên tục hối thúc cung cấp mật khẩu,
bà V. thấy có dấu hiệu bất thường nên đến
Công an Phường 3, thành phố Bạc Liêu trình báo

Sau khi đã kết bạn Zalo với bà V., đối tượng xưng tên Phong mặc trang phục Cảnh sát nhân dân liên tục gọi video-call, nói bà V. có liên quan đến đường dây mua bán trái phép chất ma túy; đồng thời chuyển máy cho người tên Lê Tiến và giới thiệu là cấp trên của mình. Lê Tiến yêu cầu bà V. đến Ngân hàng Liên Việt để mở tài khoản, nộp toàn bộ số tiền đang có vào tài khoản và gửi mật khẩu đăng nhập để phục vụ điều tra. Vì lo sợ bản thân liên quan đến vụ án, nên bà V. đã lập tức đi mở tài khoản ngân hàng, đồng thời bán số tài sản mình tích cóp nhiều năm qua gồm 2 lượng vàng 24K và 2.000USD được 180 triệu đồng chuẩn bị nộp vào tài khoản. Tuy nhiên, khi Phong liên tục hối thúc cung cấp mật khẩu, bà V. thấy có dấu hiệu bất thường nên đến Công an Phường 3, thành phố Bạc Liêu trình báo. Nhận định vụ việc có dấu hiệu lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng, lực lượng Công an đã yêu cầu bà V. không được nộp tiền vào tài khoản và hủy số tài khoản đã đăng ký vì khả năng đối tượng đã thu thập được mật khẩu, thông tin, dữ liệu cá nhân của bà.

Cũng với thủ đoạn trên, trước đó không lâu, bà Chu Ngọc L., một tiểu thương buôn bán tại chợ Bạc Liêu, suýt mất trắng vì cuộc gọi bất ngờ từ một đối tượng giả danh Công an. Sau khi dọn hàng chuẩn bị buôn bán, bà L. nhận được điện thoại của một nhóm đối tượng tự xưng là “Đội điều tra Phòng chống tội phạm kinh tế Công an tỉnh Bạc Liêu” yêu cầu bà chuyển tiền vào tài khoản mang tên Đào Quang Nghĩa với lý do là tài khoản của bà đã bị kiểm soát thông tin để phục vụ công tác điều tra, truy tìm. Sau khi vụ việc kết thúc, cơ quan Công an sẽ hoàn trả lại đầy đủ tiền cho bà. Tin lời nhóm đối tượng, bà L. đã tức tốc đến Phòng giao dịch BIDV Trần Huỳnh yêu cầu thực hiện chuyển 950 triệu đồng vào tài khoản Đào Quang Nghĩa. Nhận thấy dấu hiệu bất thường trong giao dịch của bà L., nhân viên Phòng giao dịch đã kịp thời cung cấp thông tin cho Phòng An ninh kinh tế Công an tỉnh Bạc Liêu để xác minh, làm rõ. Nhận được tin báo, Phòng An ninh kinh tế lập tức cử cán bộ đến Phòng giao dịch BIDV Trần Huỳnh nắm vụ việc, giải thích, đề nghị bà L. ngừng chuyển tiền cho nhóm đối tượng lừa đảo; đồng thời, thực hiện các bước đảm bảo an toàn thông tin tài khoản và số tiền trong tài khoản của bà L., tránh được việc mất tiền vào tay tội phạm lừa đảo.
 

Nhờ
Phòng giao dịch BIDV Trần Huỳnh và Phòng An ninh kinh tế
Công an Bạc Liêu hỗ trợ nên bà L. không mất trắng gần 01 tỷ đồng vào tay kẻ gian

Thượng tá Nguyễn Chí Toàn, Trưởng phòng An ninh kinh tế, Công an tỉnh Bạc Liêu cho biết: “Quá trình đấu tranh với các đối tượng, chúng tôi nhận thấy điểm chung trong phương thức gây án, đó là giả danh cán bộ cơ quan Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát để gọi điện cho bị hại, thông báo họ liên quan đến một vụ án, chuyên án mà cơ quan Công an đang điều tra, xác minh, hoặc có lệnh bắt tạm giam của Viện Kiểm sát; yêu cầu bị hại kê khai tài sản, nộp tiền vào tài khoản ngân hàng và chuyển tiền hoặc đọc mã OTP để chuyển tiền vào các tài khoản của chúng với lý do phục vụ điều tra. Các đối tượng thường yêu cầu bị hại không được kể cho bất kỳ ai, mục đích nhằm để bị hại không có đủ thời gian để kiểm tra thông tin, không trình báo cho cơ quan Công an. Mặc dù nhiều bị hại không có sai phạm, nhưng trước những lời đe dọa, thúc giục của các đối tượng dẫn đến lo lắng và không đủ tỉnh táo để nhận biết mình bị lừa đảo”.

Đấu tranh, xử lý quyết liệt hành vi giả danh Công an

Bên cạnh thủ đoạn lừa đảo tài sản thông qua những cuộc gọi giả danh, một số đối tượng còn cắt ghép hình ảnh, thậm chí đặt mua quần áo giả mạo trang phục CAND để mặc rồi đăng lên mạng xã hội với nhiều mục đích như: Câu like, câu view, tạo lòng tin bán hàng online, hoặc tạo vỏ bọc “bảnh bao” để dễ dàng kết bạn, làm quen với chị em phụ nữ nhẹ dạ cả tin, sau đó dụ dỗ lừa đảo thậm chí cưỡng đoạt tài sản.
 

Giả danh Công an để dụ dỗ phụ nữ, đe dọa chiếm đoạt tài sản,
đối tượng Lê Văn Linh bị khởi tố về hành vi “Cưỡng đoạt tài sản”

Đó là trường hợp của chị Lê Thị Tuyết M. (ngụ xã Định Thành A, huyện Đông Hải), cứ nghĩ đã tìm được người yêu làm Công an không ngờ rơi vào cạm bẫy “lừa tình, lừa tiền” của gã bạn trai chỉ quen vài tuần trên Zalo. Theo đó, trong một lần quét chức năng “tìm kiếm quanh đây” trên ứng dụng Zalo, chị M. đã kết bạn với Lê Văn Linh (sinh năm 1997, ngụ xã Hưng Thành, huyện Vĩnh Lợi). Sau nhiều ngày nhắn tin tâm sự qua Zalo, nên khi nghe Linh giới thiệu đang công tác trong lực lượng Công an, chị M. đã hoàn toàn tin tưởng và bắt đầu có tình cảm. Tuy nhiên chị M. không ngờ những lần hẹn hò tại khách sạn, mình đã bị chính gã bạn trai này lén chụp hình, quay video nhạy cảm để tống tiền. Mở rộng điều tra, cơ quan Công an xác định, với thủ đoạn tương tự, Lê Văn Linh đã làm quen và chiếm đoạt tài sản của 04 bị hại khác với tổng số tiền 30 triệu đồng.
 

Lương Tấn Nhẫn bị Công an tỉnh Bạc Liêu mời làm việc để
điều tra, xử lý về hành vi sử dụng trái phép trang phục CAND

Hay mới đây, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao, Công an tỉnh Bạc Liêu tiến hành làm việc với Lương Tấn Nhẫn (sinh năm 1993, ngụ xã Hưng Phú, huyện Phước Long) để điều tra, xử lý về hành vi sử dụng trái phép trang phục CAND. Theo đó, Nhẫn đặt mua trên Facebook 03 bộ quần áo giả mạo trang phục CAND, sau đó mặc để quay video, livestream trên các nền tảng mạng xã hội Facebook, Zalo, Tik Tok nhằm câu like, câu view từ cộng đồng mạng. Quá trình làm việc với cơ quan chức năng, Nhẫn đã nhận thức việc làm sai trái của mình nên giao nộp những bộ quần áo giả mạo trang phục CAND, đồng thời gỡ toàn bộ hình ảnh, video liên quan trang phục CAND đã đăng trên mạng xã hội.
 

Nhẫn mua 03 bộ quần áo giả mạo trang phục CAND, sau đó mặc để quay video,
livestream trên Facebook, Zalo, Tik Tok nhằm câu like, câu view

Trung tá Nguyễn Văn Đương, Trưởng phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bạc Liêu cho biết: “Thời gian gần đây, các đối tượng còn gọi điện tự xưng là Công an yêu cầu công dân chụp ảnh CCCD, giấy tờ tùy thân để kích hoạt giúp tài khoản định danh điện tử. Điều này tiềm ẩn nguy cơ bị đánh cắp thông tin để chiếm đoạt tài sản. Bởi trên thực tế có rất nhiều ứng dụng cho vay tiền online chỉ cần chụp ảnh CCCD hai mặt là được giải quyết hợp đồng vay tiền và giải ngân một cách nhanh chóng. Các ứng dụng cho vay tiền online này thường bỏ qua khâu xác minh chính chủ, hoặc có xác minh nhưng rất sơ sài, từ đó tạo kẽ hở cho những đối tượng có cơ hội chiếm đoạt tiền thông qua hợp đồng vay. Ngoài ra, chúng cũng có thể sử dụng hình ảnh CCCD để đăng ký thuê bao trả sau của các nhà mạng, sau đó thực hiện những cuộc gọi quốc tế hoặc các cuộc gọi trong nước với ý đồ xấu”.

Nâng cao cảnh giác trước tội phạm lừa đảo

Qua đấu tranh, xử lý tội phạm, vi phạm pháp luật liên quan hành vi giả danh Công an, có thể thấy các đối tượng thường nhắm vào người lớn tuổi, ít cập nhật thông tin phản ánh trên báo chí; thiếu kiến thức về bảo mật thông tin cũng như ít hiểu biết về các hoạt động tố tụng hình sự; những chị em phụ nữ thường xuyên sử dụng mạng xã hội, nhẹ dạ, cả tin. Khi xảy ra vụ việc, nạn nhân không biết thông tin về đối tượng, không biết tại sao bị mất tiền trong tài khoản, hoặc lo sợ bị mất uy tín nên không trình báo với cơ quan Công an, gây khó khăn cho công tác điều tra, xử lý.
 

Lực lượng Công an thường xuyên tuyên truyền, nhất là đối với các em
học sinh, sinh viên nâng cao tinh thần cảnh giác khi sử dụng mạng xã hội

Thượng tá Hoàng Ngọc Đạo, Trưởng phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Bạc Liêu chia sẻ: “Để phòng ngừa tội phạm lừa đảo tài sản thông qua thủ đoạn giả danh cơ quan Công an, mọi người dân cần đề cao cảnh giác khi nhận các cuộc gọi từ người lạ tự xưng là cán bộ Công an để thông báo, yêu cầu điều tra vụ án qua điện thoại; đồng thời, tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân, số CCCD, địa chỉ nhà, số tài khoản ngân hàng, mã OTP trên điện thoại... cho bất kỳ ai. Khi nhận các cuộc điện thoại có dấu hiệu nêu trên, người dân cần bình tĩnh, không lo sợ, nhanh chóng liên hệ với người thân, bạn bè để cùng nhau hỗ trợ kiểm tra. Trường hợp có nghi ngờ về hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì kịp thời thông báo cho cơ quan Công an nơi gần nhất”.

Khi gặp những tin nhắn thông qua các trang mạng xã hội để vay tiền, nhờ mua thẻ cào điện thoại, yêu cầu chuyển tiền để xác minh tài khoản; nhờ tài khoản ngân hàng để nhận tiền từ nước ngoài... thì cần đặc biệt cảnh giác, tuyệt đối không làm theo. Thường xuyên thay đổi mật khẩu hoặc tăng tính năng bảo mật quyền riêng tư trên các tài khoản mạng xã hội; không chia sẻ quá nhiều thông tin cá nhân trên các trang mạng xã hội để tránh bị đánh cắp thông tin vào mục đích xấu.

Công an tỉnh Bạc Liêu khuyến cáo: Cơ quan Công an các cấp khi làm việc, xác minh, điều tra đối với các cá nhân, tổ chức sẽ có cán bộ đến làm việc trực tiếp hoặc có văn bản thông báo, triệu tập gửi đến cá nhân, tổ chức và chính quyền địa phương; tuyệt đối không làm việc thông qua điện thoại và mạng xã hội. Hiện tại, Bộ Công an cũng chỉ có một ứng dụng duy nhất để định danh và xác thực điện tử là “VNeID”; mọi hành vi gọi điện thoại, nhắn tin tự xưng là Công an yêu cầu công dân cài đặt ứng dụng nào khác để khai báo thông tin đăng ký định danh điện tử đều là hành vi giả mạo, lừa đảo./.
 
Trọng Nguyễn