Qua thực tiễn đấu tranh tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trong thời gian qua, cơ quan chức năng xác định tội phạm này có xu hướng tăng về số lượng, mức độ nguy hiểm và hậu quả thiệt hại. Đặc biệt, các đối tượng ngày càng có nhiều phương thức, thủ đoạn mới, tinh vi, xảo quyệt hơn, trong đó nổi lên là việc sử dụng công nghệ thông tin, viễn thông làm công cụ, phương tiện phạm tội. Ngoài việc giả danh cán bộ cơ quan Công an, Tòa án, Viện Kiểm sát để lừa đảo chiếm đoạt tài sản; một số đối tượng còn tạo ra các đường link chứa mã độc, khi người dân truy cập vào sẽ bị hack tài khoản, sau đó các đối tượng sẽ giả mạo họ để lừa đảo tài sản của bạn bè, người thân của họ.

Một nhóm đối tượng tạo “dự án ảo” kêu gọi từ thiện trên mạng xã hội
để chiếm đoạt gần 02 tỷ đồng của hàng chục người dân trên cả nước

Thượng tá Trần Văn Đức, Phó Trưởng phòng Cảnh sát kinh tế Công an tỉnh Bạc Liêu cho biết: “Thời gian gần đây, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản tiềm ẩn nhiều dấu hiệu phức tạp, thủ đoạn hoạt động của các đối tượng là lợi dụng việc người dân ở một số vùng nông thôn chưa được tiếp cận đầy đủ, chính xác các thông tin để thực hiện hành vi lừa đảo hoặc đánh vào tâm lý hám lợi, sự nhẹ dạ cả tin của một số người dân để chiếm đoạt tài sản. Đặc biệt đã xuất hiện một số đối tượng lợi dụng không gian mạng để lừa đảo hoặc sử dụng các chiêu trò kêu gọi đầu tư nhằm chiếm đoạt tài sản người dân, gây không ít khó khăn cho cơ quan chức năng trong công tác phát hiện, đấu tranh, xử lý”.

Hiện nay, tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản xuất hiện với thủ đoạn mới, đó là thành lập các “công ty ma”, “dự án ảo” để lừa đảo khách hàng đầu tư. Theo đó, các đối tượng lợi dụng mối quan hệ quen biết với nhiều người, tạo vỏ bọc làm ăn kinh doanh thành đạt, thường xuyên đưa hình ảnh đi du lịch, ăn uống ở những nơi sang trọng lên mạng xã hội, hình ảnh làm từ thiện... để mọi người tin tưởng là những doanh nhân thành đạt, sau đó đưa ra thông tin là công ty, doanh nghiệp cần tiền để mở rộng kinh doanh, nếu đầu tư vào sẽ phát sinh nhiều lợi nhuận, từ đó kêu gọi mọi người đầu tư tiền rồi chiếm đoạt.

Liên quan thủ đoạn này, tháng 12/2023, Phòng Cảnh sát hình sự và Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao Công an tỉnh Bạc Liêu đã phối hợp triệt phá thành công chuyên án đấu tranh với các đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tiền từ thiện qua mạng internet. Theo đó, 05 đối tượng gồm: Nguyễn Hồng Hận (sinh năm 1999), Nguyễn Khánh Duy (sinh năm 1995), cùng ngụ xã Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình; Huỳnh Thanh Toàn (sinh năm 1997), Trần Thị Kiều (sinh năm 1970), cùng ngụ Phường 1, thành phố Bạc Liêu và Lê Huyền Trân (sinh năm 2004, ngụ xã Châu Thới, huyện Vĩnh Lợi) đã cắt ghép thông tin, hình ảnh các hoàn cảnh khó khăn rồi đăng lên các hội, nhóm thiện nguyện trên Facebook để kêu gọi mạnh thường quân hỗ trợ, qua đó chiếm đoạt gần 02 tỷ đồng của hàng chục người dân trên cả nước.

Thành lập nhiều chi nhánh “công ty ma” rồi đưa thông tin gian dối kêu gọi đầu tư,
Nguyễn Minh Tân đã chiếm đoạt hơn 25 tỷ đồng của khách hàng

Hay trước đó, cuối tháng 9/2023, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bạc Liêu đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Minh Tân (sinh năm 1991, Giám đốc Công ty TNHH thương mại, dịch vụ, đầu tư, xây dựng Linh Yến Phi, có địa chỉ tại Khóm 10, Phường 1, thành phố Bạc Liêu) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Theo đó, năm 2022, Tân thành lập nhiều chi nhánh công ty nhưng thực tế không hoạt động; sau đó lợi dụng tư cách pháp nhân của Công ty Linh Yến Phi để đưa ra thông tin gian dối với nhiều người như: đầu tư dự án, đóng thuế dự án, vay đáo hạn ngân hàng, trả phiếu thu mua tôm... để nhiều người đầu tư tiền vào Công ty Linh Yến Phi rồi chiếm đoạt với số tiền hơn 25 tỷ đồng.

Không chỉ kêu gọi đầu tư vào các “dự án ảo”, các đối tượng thậm chí còn tinh vi hơn khi tự tạo cho mình vỏ bọc giám đốc của những “công ty ma” để lừa người dân “sập bẫy”. Điển hình như ngày 18/11/2024, Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an tỉnh Bạc Liêu đã kết thúc điều tra chuyển Viện kiểm sát nhân dân tỉnh đề nghị truy tố bị can Phạm Thị Tím (sinh năm 1982, ngụ Ấp 12, xã Phong Thạnh Đông, thị xã Giá Rai) về hành vi “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Theo đó, để có tiền tiêu xài cá nhân, Tím đã đưa ra thông tin bản thân là chủ sở hữu một Công ty cổ phần thủy sản, kêu gọi người dân đầu tư tiền vào Công ty bằng hình thức mua cổ phần để được hưởng lợi nhuận từ 3-5%/tháng (cao hơn lãi suất gửi Ngân hàng) nên đã có nhiều bị hại đầu tư tiền, qua đó Tím đã chiếm đoạt hơn 02 tỷ đồng. Tuy nhiên, qua điều tra, Công ty này là một “công ty ma”, hoàn toàn không có thật.

“Trước diễn biến phức tạp của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên địa bàn tỉnh, thời gian qua, Giám đốc Công an tỉnh đã chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương quyết liệt thực hiện đồng bộ các giải pháp, trong đó tập trung thực hiện hiệu quả Chỉ thị số 21 của Thủ tướng Chính phủ về tăng cường phòng ngừa, xử lý hoạt động lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Nâng cao hiệu quả công tác tiếp nhận, xử lý tin báo tố giác tội phạm, kịp thời điều tra, làm rõ các vụ án, thu hồi tài sản cho người dân” - Thượng tá Trần Văn Đức chia sẻ thêm.

Lực lượng Công an cơ sở thường xuyên tuyên truyền phương thức,
thủ đoạn tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản trên không gian mạng

Qua đó, tính riêng trong 10 tháng đầu năm 2024, lực lượng Công an các cấp đã điều tra, làm rõ 33 vụ, 29 đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản, nhiều vụ án, nhiều bị can bị truy tố và đưa ra xét xử, bảo đảm tính răn re chung cho toàn xã hội. Bên cạnh đó, Công an các đơn vị, địa phương cũng triển khai đồng bộ các biện pháp phòng ngừa nghiệp vụ, phòng ngừa xã hội, đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao ý thức cảnh giác của người dân trước những phương thức, thủ đoạn hoạt động của tội phạm lừa đảo. Qua đó, phát động phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc 980 cuộc, với 103.515 lượt người tham dự; tuyên truyền bằng loa lưu động và trên không gian mạng được 23.916 cuộc; phát 96.794 tờ rơi tuyên truyền tại địa bàn dân cư; góp phần nâng cao tinh thần cảnh giác, ý thức đấu tranh, tố giác của quần chúng nhân dân trước những thủ đoạn ngày càng tinh vi của tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản.

Song, thiết nghĩ, bên cạnh sự vào cuộc quyết liệt của lực lượng chức năng, bản thân mỗi người dân cũng cần nâng cao tinh thần cảnh giác, thường xuyên cập nhật thông tin về phương thức, thủ đoạn hoạt động của các loại tội phạm, đặc biệt đừng vì hám lợi trước mắt mà nhẹ dạ cả tin, trở thành “con mồi” của bọn lừa đảo./.

Trọng Nguyễn – Thanh Thoại