Bạch hầu đang gia tăng phức tạp tại các tỉnh Tây Nguyên, số mắc đã tăng gấp 3 so với cùng kỳ năm ngoái và có khả năng lan rộng do tỷ lệ miễn dịch cộng đồng ở những vùng có dịch rất thấp. Hiện đã có 63 người dương tính với vi khuẩn bạch hầu, 3 người tử vong, đặc biệt phức tạp ở 4 tỉnh: Đắk Nông, Gia Lai, Kon Tum và Đắk Lắk. Lãnh đạo Bộ Y tế chỉ đạo ngành Y tế "cần tập trung phòng chống bệnh bạch hầu như từng cố gắng phòng chống dịch COVID-19".
 

Miễn dịch cộng đồng thấp, tỷ lệ mắc tiếp tục tăng
 

Theo Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) Đặng Quang Tấn, từ đầu năm tới nay, khu vực Tây Nguyên ghi nhận 63 ca dương tính với bạch hầu (tăng 10 ca so với ngày 6/7). Tỉnh Đắk Nông có thêm 4 ca bệnh, nâng tổng số ca mắc ở đây lên 25 người; tỉnh Gia Lai có thêm 5 ca, nâng tổng số ca mắc lên 15 ca; riêng tỉnh Kon Tum vẫn giữ nguyên số ca mắc là 22. Đắk Lắk là tỉnh mới nhất ghi nhận ca mắc đầu tiên.
 

Ngoài ra, khu vực này đã có 3 ca tử vong do bạch hầu, tại Đắk Nông (2 ca), Gia Lai (1 ca). Về 3 trường hợp tử vong, ông Tấn cho biết, cả 3 trẻ đều ở vùng sâu, vùng xa, là ca bệnh mới xuất hiện lần đầu tại các địa bàn đó do phát hiện muộn (16 năm tại đây không hề có ca bệnh).

Tiêm chủng bạch hầu cho người dân ở xã Quảng Hòa, huyện Đắk Glong, Đắk Nông, nơi có 1 trường hợp tử vong.

Theo Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long, tình hình bệnh bạch hầu đang có dấu hiệu gia tăng và có nhiều điểm khác biệt so với các năm trước đây. Đó là diện mắc bạch hầu năm nay rộng hơn, nhiều địa bàn mắc, đối tượng nhiễm rải rộng mọi lứa tuổi, không riêng ở trẻ em, đặc biệt, tỷ lệ tử vong do bệnh này đến thời điểm hiện nay khá cao (3 ca).
 

Vì sao dịch lan nhanh trong những ngày vừa qua, theo các chuyên gia, đó là do vùng Tây Nguyên, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, tỷ lệ tiêm chủng mở rộng bạch hầu rất thấp, thậm chí nhiều trẻ chỉ mới tiêm 1 mũi. Do vậy, tỷ lệ miễn dịch cộng đồng ở đây rất thấp. Thứ hai, công tác phát hiện nhiều ca bệnh còn muộn, dẫn tới việc khoanh vùng, dập dịch để khống chế lây lan chưa cao.
 

Theo ông Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám, chữa bệnh Bộ Y tế thì vào đầu tháng 7, Cục đã tổ chức tập huấn điều trị bạch hầu kết hợp sốt xuất huyết, COVID-19 cho 4 tỉnh khu vực Tây Nguyên, chỉ đạo các cơ sở khám chữa bệnh tăng cường phát hiện sớm các trường hợp mắc bệnh, cách ly kịp thời, khoanh vùng triệt để ổ dịch…; chuẩn bị sẵn các khu cách ly, buồng cách ly, phương tiện vật tư tiêu hao, thuốc men…
 

Tuy nhiên, trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, ngày 8/7, Cục Quản lý khám, chữa bệnh có công văn yêu cầu Sở Y tế 4 tỉnh Tây Nguyên tiếp tục triển khai tập huấn lại hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh bạch hầu cho tất cả các cơ sở y tế trong toàn tỉnh, bao gồm cả hệ thống y tế tư nhân để phát hiện sớm, cách ly kịp thời, điều trị và theo dõi người bệnh, hạn chế mức thấp nhất tử vong.
 

Tại cuộc họp khẩn của Bộ Y tế vào chiều 7/7, các chuyên gia về điều trị và dự phòng đề xuất nên tổ chức cấp cứu các ca bệnh tại chỗ để đảm bảo an toàn cho người bệnh, tránh việc chuyển viện các bệnh nhân gây nguy hiểm cho người bệnh.
 

Đặc biệt, do biến chứng nguy hiểm nhất của bệnh là viêm cơ tim, suy tim, gây ngừng tim… do đó, trong điều trị cần chú trọng đến công tác hồi sức tim mạch.
 

Tiêm chủng trên diện rộng mới giải quyết được bài toán bạch hầu
 

Bạch hầu được Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đánh giá là bệnh truyền nhiễm nguy hiểm, tỷ lệ tử vong 5-7%, có vùng tới 20%, chủ yếu do biến chứng của bệnh. Rất may, bệnh có vaccine và thuốc điều trị đặc hiệu. Hiện bạch hầu nhạy cảm với kháng sinh điều trị thông thường. Về cơ chế lây bệnh, bạch hầu lây qua đường hô hấp, qua giọt bắn, qua tiếp xúc trực tiếp người bệnh.
 

Tại 4 tỉnh đang có số người mắc gia tăng, theo lãnh đạo Bộ Y tế việc trước mắt là tập trung cao độ vào điều trị. Đặc biệt triển khai ngay điều trị dự phòng với người có tiếp xúc mầm bệnh và những người trong khu vực có mầm bệnh. Ví dụ trong xã có người mắc thì lập tức trong xã mọi người phải uống thuốc dự phòng – cách an toàn, hiệu quả.
 

Ngoài ra, cần khoanh vùng, dập dịch, thực hiện cách ly với tất cả những xã có người mắc như hạn chế ra vào, ra vào vùng dịch phải đeo khẩu trang, tránh tiếp xúc gần)… Theo Quyền Bộ trưởng Bộ Y tế, Cục Y tế dự phòng phải giám sát việc này chặt chẽ, trong trường hợp cần thiết, báo cáo Thủ tướng về việc xuất cấp khẩu trang với các địa phương đang có dịch.
 

Nhằm ngăn chặn bạch hầu lây lan ra các địa phương khác, Bệnh viện Bạch Mai được giao tiến hành đào tạo, tập huấn cho cán bộ 4 địa phương có dịch, phối hợp Bệnh viện Nhi Trung ương, Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương để thực hiện. Cục Quản lý khám chữa bệnh thành lập 4 tổ công tác của điều trị vào “nằm vùng” ở 4 địa phương.
 

Để phòng bệnh bạch hầu, tiêm chủng đủ mũi, đúng lịch vẫn là biện pháp hiệu quả hàng đầu. Theo ông Nguyễn Thanh Long phải tiêm chủng trên diện rộng mới giải quyết được bài toán bạch hầu. Hiện, Cục Y tế dự phòng phối hợp với Chương trình tiêm chủng mở rộng Quốc gia triển khai chiến dịch tiêm dự phòng bạch hầu trên diện rộng, cho tất cả đối tượng từ 2 tháng tuổi trở lên.
 

Theo ông Long, đây là việc cấp bách và khẳng định Việt Nam đảm bảo được vaccine phòng bạch hầu, tuy nhiên, hiện nay cần tiêm cho người dân ở vùng có dịch trước (4 tỉnh Tây Nguyên), sau đó tính tới các tỉnh có nguy cơ. Trẻ em từ 2-4 tháng tuổi, tiêm rộng rãi vaccine phòng bệnh và tiêm nhắc lại vaccine 3 trong 1 đối với trẻ từ 18-24 tháng, sau đó tiếp tục tiêm cho đến 5-7 tuổi. Người lớn tiêm vaccine Td (chứa thành phần uốn ván, bạch hầu).